قاموس قرآن جلد 5

ايران صورت گرفته كه براى اصلاح امر «ماد» لشكر كشى كرده است سرزمين «ماد» در شمال پارس قرار داشت و حدود آن بكوههاى شمال كه متّصل بدرياى خزر و درياى سياه ميشوند ميرسيد، اين نواحى بعدها به قفقاز و باصطلاح پارسيان «كوه قاف» موسوم گشت.

كوهستان قفقاز فعلى در اين سلسله كوهها وجود دارد، در اين حمله كوروش به نزديك رودى رسيد و در كنار آن اردو زد، اقوام اين منطقه از دست قومى بنام «يأجوج و مأجوج» بكوروش شكايت كردند او دستور داد سدّى آهنين در محليكه غارتگران از آن ميگذشتند ساختند و بدين وسيله از تاخت و تاز آنها جلوگيرى شد.

اگر بنقشه نگاه كنيم: آسياى غربى پائين درياى خزر وجود دارد و درياى سياه بالاى آن است و كوههاى قفقاز نيز بين دو دريا در حكم يك ديوار طبيعى مرتفعى است اين كوهها كه صدها ميل طول دارند مانع بزرگى از رخنه كردن باين طرف و آن طرف آن كوههاست تنها يك تنگه در ميان آنها قرار دارد كه محل عبور اقوام يأجوج و مأجوج بود، كوروش با سدّ آهنين آن تنگه را مسدود نمود كه غارتگران فَمَا اسْطاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً كهف: 97.

اين سدّ در محلى بين درياى خزر و درياى سياه بنا شده و در تنگه ميان سلسله كوههاى قفقاز است اين راه را امروز تنگه «داريال» ميخوانند و در ناحيه «ولادى كيوكز» و تفليس واقع شده، هم اكنون نيز بقاياى ديوار آهنى در اين نواحى هست در سدّ ذو القرنين گفته ميشود كه آهن زياد بكار رفته و بين دو كوه نيز ساخته شده است، معبر داريال بين دو كوه بلند واقع شده و اين سدّ نيز كه آهن زيادى در آن ديده ميشود در همين