قاموس قرآن جلد 5

آن بلفظ جمع مذكّر تَعالَوْا هفت بار و بلفظ جمع مؤنث فَتَعالَيْنَ يكبار در قرآن آمده است. يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى‏ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ آل عمران: 64. اى اهل كتاب بيائيد بسوى كلمه‏ايكه ميان ما و شما يكسان است فَتَعالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَمِيلًا احزاب:

28. و آن خطاب بزنان حضرت رسول صلّى الله عليه وآله است.

(علىّ): بسيار برتر. بسيار رفيع القدر. و آن صيغه مبالغه است آن جمعا يازده بار در قرآن مجيد آمده است هشت بار در وصف خداى تعالى مثل وَ لا يَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ بقره: 255. يكدفعه درباره قرآن وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ زخرف: 4. و يكبار در وصف نام نيك يا شريعت پيامبران وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا مريم: 50. و يكبار درباره مكان ادريس عليه السّلام إِنَّهُ كانَ صِدِّيقاً نَبِيًّا. وَ رَفَعْناهُ مَكاناً عَلِيًّا مريم: 57.

درباره اين آيه در «درس- ادريس» صحبت شده است. اهل لغت آنرا در علوّ مقام و علوّ مكان هر دو گفته‏اند ولى ظهور همه آيات در علوّ مقام است. غير از آيه فوق.

راغب گفته: معنى هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ آنست كه برتر است از اينكه وصف واصفين بلكه علم عارفين باو احاطه كند. در مجمع آمده: علىّ در اصل از علوّ است خداى سبحان بوسيله اقتدار و نفوذ سلطان برتر و بالاتر است.

(اعلى): بالاتر و برتر. در علوّ مكان و مقام هر دو آيد مثل سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى اعلى: 1. كه در علوّ مقام است و مثل ما كانَ لِي مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلى‏ ص: 69. وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى‏ نجم: 7. كه ظهور هر دو در علوّ مكان است نه مقام جمع آن در قرآن اعلون آمده وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ