معناى اينكه فرمود:" سَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ"
كلمه" تسخير" به معناى وادار كردن فاعل به فعلش مىباشد، به طورى كه فاعل، فعل خود را به اراده خود انجام ندهد، بلكه به اراده تسخير كننده انجام دهد، همان طور كه نويسنده، قلم را وادار مىكند تا به اراده او بنويسد، و مخدوم و مولى، بنده و خدمتگزار خود را وادار مىكند تا مطابق دستور و خواست او عمل را انجام دهد، و اسباب مؤثر در عالم هر چه باشد، با سببيتى كه هر يك مخصوص به خود دارد، آن كارى را انجام مىدهد كه خدا مىخواهد، و خدا از مجموع آنها نظامى را مىخواهد كه با آن عالم انسانى را تدبير كند، و حوائج او را بر آورد.از آنچه گذشت معلوم شد كه" لام" در كلمه" لكم" لام تعليل غايى است، و معناى آن" به خاطر شما" است، و در نتيجه تسخير كننده اين اسباب خدا خواهد بود، نه انسان به خلاف اينكه لام را براى ملك بگيريم كه در آن صورت تسخير كننده انسان خواهد بود، ولى با مشيت خداى تعالى، هم چنان كه بعضى احتمال آن را دادهاند، و پيشرفت انسانها در مرور زمان، و به خدمت گرفتن اجزاى عالم را در بيشتر مقاصدش، شاهد گفته خود گرفتهاند، و ليكن اين احتمال با جمله" أَ لَمْ تَرَوْا" نمىسازد، چون اگر تسخير كننده خود انسان بود، مسخر خود را مىديد، و ديگر حاجت به اين سؤال نبود." وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً"- كلمه" اسباغ" به معناى سنگ تمام گذاشتن، و
لطفا منتظر باشید ...
