معنى صديق و شهداء كدام است؟ صديق مبالغه در صدق است، صادق يعنى راست البته راستى در گفتار و كردار يعنى دروغ نگويد خلاف واقع و خلاف حقيقت نگويد صادق باشد و از آن بدتر دروغ در كردار است و از صدق در كلام مهمتر صدق در كردار است كه آدمى علاوه بر اينكه بر زبانش دروغ نگويد مطابق با واقع بگويد كردارش هم مطابق گفتارش باشد من صدق فعله قولهيعنى هر طورى كه قول او بوده عملش، راه و روشش هم مطابق آن باشد مثلاً وعدهاى مىدهد اگر تخلف در عمل كند دروغ محسوب مىشود، بايد عملش گفتارش را تصديق كند، در امور دينى كه صدق در آنجا خيلى مهم است به زبانش مىگويد الله اكبر، خداى عالم از همه چيز بزرگتر است، بايد عملاً بفهماند ظاهر كند، خدا از پول و زن و اولاد و از هر چه تصور شود بزرگتر است بايد در راه و روشش هم اين قسم باشد.
براى پول بيشتر خاضع است
سيد بن طاووس مىفرمايد: گاهى آدمى رسوا مىشود در چه؟ مثلاً با يك نفر گفتگو دارد از او خواهش مىكنى براى خدا رهايش كن قبول نمىكند اما اگر مثلاً يك هزار تومانى كنار دستش بگذارى و بگوئى نديده قرار بده مىگويد: چشم، براى پول فوراً تسليم مىشود اما براى خدا اعتناء نمىكند.غرضم مثال است براى الله اكبر، آيا خدا بزرگتر از پول نيست؟! بى مروت، گاه مىشود ترس پاى طرف مىگذارى زود تسليم مىشود از خدا بايد بيشتر بترسى يا فلان مخلوق؟!
در بيم و اميد از غير خدا رسوا مىشود
اگر خوف و رجاء در كار بيايد آنجا صدق خيلى سخت است آدمى خيال مىكند مىگويد از عذاب خدا مىترسم اما از عذاب خدا بيشتر مىترسى يا از فقر؟ بسيارى از تاجرها هستند به آنها مىگوئى اين معامله حرام است. مىگويد چاره ندارم، خوف ديگر كدام است؟ رجاء و اميد صادق نيست هر كس دنبال هر چه مىرود از اين است كه اميد به آن دارد كسى كه دنبال نماز و روزه نمىرود چون اميد به خدا ندارد كسى كه كار خير نمىكند چون اميد به بهشت ندارد، دروغ مىگويد، زارع اگر اميد داشته باشد كه اگر در اين زمين تخم بپاشد يك دانه صد برابر بهرهاش مىبرد، اگر زير زمين باشد تخم پيدا مىكند و مىكارد. كسى كه اميد داشته باشد يك درهم اگر در راه خدا داد خدا هفتصد برابر به او مىدهد چقدر با خدا معامله مىكند؟ پس آن كسى كه در راه خدا انفاق نمىكند اميد ندارد، دروغ مىگويد.غرضم مسأله رجاء صادق است اگر در دلى پيدا شد از عمل براى خدا جدا نيست، اگر گاهى ياد بهشت بكند هوس است. اگر راست مىگوئى چرا دنبال بهشت نمىروى؟ چرا براى بهشت خودت را آماده نمىكنى؟رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: خدا بهشت را حرام فرموده بر هر لغو گوئى بر هر هرزهاى، بر هر بد زبانى، فحش دهندهاى كه باك ندارد از هر چه با زبانش بگويد يا بشنود(307) بهشت حرام است براى چنين اشخاصى مگر اصلاح شوند. لعنت به مردى كه جلوى روى بچه به زنش فحش دهد علاوه آنچه گذشت بچهاش را هم فحش دهنده مىكند.