13 - معارفى از قرآن نسخه متنی

13

بسم الله الرحمن الرحيم

له ملك السموات والارض و الى الله ترجع الامور يولج الليل فى النهار و يولج النهار فى الليل و هو عليم بذات الصدور آمنوا بالله و رسوله و انفقوا مما جعلكم مستخلفين فيه فالدين آمنوا منكم و انفقوا لهم اجر كبير(137) .

علل و معلول محكوم اراده خدا

آسمان و زمين منحصراً ملك رب العالمين است و بس. شريك ندارد براى هيچ مرتبه‏اى از مراتب خلقت، ملك نيست يك اراده در تمام اين عالم هستى حكومت مى‏نمايد با حفظ سلسله علل و معلول نه اينكه ما منكر علت و معلوليم يعنى آتش بلاشك آلت سوزاندن است، برق علت روشنائى است لكن چه كسى اين را چنين قرار داده است حرف ما اين است علل و معلول در تحت يك قدرت است خداست كه آتش را سوزان قرار داده است و آب را تر و سيراب كننده قرار داده است و الى الله ترجع الامور و به سوى خدا همه چيز بر مى‏گردد به شرحى كه روز گذشته ذكر گرديد.

اختلاف روز و شب آيه عظيم خدا

رشته ديگر از ملك داريش كه گواه صدق است بر نفوذ مشيت و كمال قدرت و حكمتش كه در چند جاى قرآن ذكر فرموده موضوع اختلاف شب و روز است اينجا مى‏فرمايد:

يولج الليل فى النهار ايلاج به معناى ادخال است داخل مى‏كند روز را در شب و داخل مى‏كند شب را در روز اين معنى كه عبارت باشد از اختلاف شب و روز و درهم شدن آن دو، روز برود در شكم شب و شب برود در شكم روز، در دستگاه خلقت اگر كسى اين معنى را دقت كند اختلاف روز و شب در دو جهت خوب آشكار مى‏گردد جهت اول در حركت وضعيه است يعنى حركت شبانه روزى كه كره زمين يك دور به دور خودش مى‏گردد كه هر ثانيه‏اى چهار فرسخ طى مى‏كند اين حركت وضعيه كه به مدت بيست و چهار ساعت است دائماً در اين كره زمين شب و روز است - اول آفتاب، پيش از ظهر، عصر، مغرب، عشا، نصف شب، اذان صبح دائماً روى كره زمين است - باز صريحتر بگويم و مثال بزنم، شيراز وقتى كه آفتاب مى‏زند در آن هنگام جاهائى است كه يك ساعت از آفتاب گذشته، دو ساعت، پنج ساعت جاهائى است كه ظهر است روى همين كره زمين جاهائى است كه وقتى شيراز اول آفتاب است آنجا اول غروب است جاهائى است كه تازه آنجا نصف شب است اينجا اول روز است هم اكنون تقريباً يك و نيم يا دو ساعت بعد از ظهر است كه در مسجد جامع نشسته‏ايد روى كره زمين جاهائى است كه عصر است بعضى جاها الان غروب مى‏شود بعضى جاها الان عشاء است، الان در سمت آمريكا جاهائى است‏3 كه نزديك به نصف شب است آن طرف كره زمين الان شب است حدود چين و ژاپن مى‏باشد كه الان آفتاب مى‏خواهد غروب كند. مصر با ما دو ساعت تفاوت دارد هر جائى يك طورى است.

غرضم مسأله دخول روز در شب است آفتاب طالع مى‏شود و تاريكى شب را از بين مى‏برد تا وقتى كه خواست غروب بكند آفتاب كه غروب كرد تاريكى پيش مى‏آيد يولج الليل فى النهار ظلمت شب پيش مى‏آيد تا ده ساعت يا بيشتر از دوباره شروع مى‏شود دائماً روز و شب تداخل مى‏كنند ظلمت شب و نور روز در هم مى‏روند و يولج النهار فى الليل .

و اما نسبت به حركت شمالى به جنوبى و جنوبى به شمالى، كره زمين كه از آن حاصل مى‏گردد فصول اربعه، بهار و پائيز و زمستان و تابستان اين چهار فصل پيدا مى‏گردد. در اين چهار فصل ميزان روز و شب عجيب و دقيق است از اول پائيز (اعتدال خريفى) شبها شروع مى‏شود به بلند شدن، روزها به كوتاه شدن، تا سه ماه اينطور است شبها بلند روزها كوتاه مى‏گردد شبها مى‏شود دوازده ساعت و ربع تا آفتاب بزند قريب چهارده ساعت شب طول مى‏كشد روز به عكس مى‏شود ده ساعت، سه ماه هم به تدريج كوتاه مى‏گردد از روز كم مى‏گردد تا اول بهار (اعتدال ربيعى) شبها كوتاه و روزها بلند آنهم باز تا سه ماه و از اول تابستان روزها كوتاه و شبها بلند مى‏شود تا اول پائيز، اى كسى كه چهل، پنجاه سال از عمرت مى‏گذرد، آيا هيچ وقت شد اين نظم تغيير بكند، نامنظم بشود دائماً اين نظم و اختلاف بين روز و شب، بلندى روز، كوتاهى شب و برعكس از اول خلقت تا حالا بوده و خواهد بود لذا مى‏توانند تقويم و ساعات سالهاى آتيه را به خوبى معين نمايند.