الَّذى - قاموس قرآن جلد 1

وَلَدْنَهُمْ»

مجادله: 2 نيست مادران آنها مگر زنانيكه آنان را زائيده‏اند و نحو «وَ اللَّاتِي تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ» نساء: 34 زنانيكه از نا فرمانيشان ميترسيد نصيحتشان كنيد.

الَّذى

اسم موصول مذكّر جمع آن در قرآن فقط الذين آمده نا گفته نماند محلّ الّتى و الّذى، مادّه (ل ت ى- ل ذ ى) بود چنانكه در اقرب الموارد است ولى ما ترتيب المعجم المفهرس را مراعات كرديم.

الَم

درد. راغب قيد شدّت را نيز اضافه كرده است «اليم» دردناك «لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ» بقره:

104 در مفردات و قاموس و اقرب- الموارد، اليم را بمعنى اسم فاعل (مؤلم) درد آور گرفته‏اند، ولى بهتر است بگوئيم صفت مشبهه است مثل شريف و دالّ بر دوام و ثبوت است خاصّه كه عذاب اخروى با آن توصيف شده است، پس عذاب اليم يعنى عذاب دردناك دائم «فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَما تَأْلَمُونَ» نساء: 104 آنها رنج ميبرند، درد زخم ميكشند چنانكه شما رنج ميبريد و درد ميكشيد.

كلمه اليم 72 بار در قرآن آمده است (المعجم المفهرس).

اله

معبود. مصدر آن بمعنى عبادت و حيرت آمده و اله مثل فعال مصدر بمعنى مفعول (مألوه) است (قاموس) گويند: «اله يأله: عبد» از باب منع يمنع (مفردات) و گويند:

اله الها: تحير» از باب علم يعلم (اقرب الموارد). پس اگر آنرا از اله بمعنى تحيّر بگيريم، خدا را از آنجهت اله گويند كه عقول در درك ذات او متحيّر است و اگر از اله بمعنى عبادت بگيريم، از آنجهت اله گوئيم كه او معبود است.

راغب در مفردات گويد: حق آن بود كه اين كلمه جمع بسته نشود چون سواى خدا معبودى نيست، ليكن عرب باعتقاد خود كه معبودهائى هست آنرا جمع بسته و گفته‏اند:

آلهة.