(بفتح اوّل) پس.مقابل قبل. در كلمهى قبل در اين- باره توضيح داده خواهد شد انشاء اللَّه
بُعد
(بضمّ اوّل) دورى.هلاكت. لعن. معناى اصلى همان دورى است، هلاكت و لعن بسبب دورى از حيات و رحمت خداست.فعل بعد اگر از باب كرم يكرم آيد بمعنى دورى و اگر از علم يعلم آيد بمعنى هلاكت است و مصدر آن در صورت دوم بعد بر وزن فرس است (اقرب الموارد، صحاح، قاموس) مثل «وَ لكِنْ بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ» توبه: 42، كه از باب كرم يكرم است: لكن راه بر آنها دور شد و مثل «أَلا بُعْداً لِمَدْيَنَ كَما بَعِدَتْ ثَمُودُ» هود: 95، كه فعل «بَعِدَتْ» از علم يعلم است: دورى از رحمت خدا حتمى شد براى مدين چنانكه هلاك شد ثمود، كلمه «بعدا» را اگر هلاكت معنى كنيم، ترجمه بلازم كردهايم زيرا «بعد» بضم اوّل بمعنى دورى و لعن آمده است و مصدر هلاكت «بعد» بر وزن فرس است.در مجمع تقدير آنرا «بعدوا بعدا» فرموده است.راغب گويد: بعد اكثرا در دورى محسوس استعمال ميشود و نيز