(بفتح و كسر) هر دو حرف تأكيداند و براى تأكيد مطلب ذكر ميشوند مثل إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» فرق مشهور ميان اين دو حرف آنست كه ما بعد انّ (بكسر اوّل) جمله ميباشد و ما بعد انّ (بفتح اوّل) در حكم مفرد است.
انّما
(بفتح و كسر) همان انّ و انّ است كه ماء كافّه بر آن داخل شده و معنى فقط و اين است جز اين نيست، ميدهد، مثل «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى إِلَيَّ أَنَّما إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ،» فصلت: 6، كه انّماى اوّل بكسر و دوّمى بفتح است در قاموس گويد: انّما بفتح و كسر هر دو مفيد حصر است و هر كه گويد: افاده حصر مخصوص به انّما بكسر اول است، سخنش مردود ميباشد. ولى در اقرب الموارد آمده: انّما بكسر مفيد حصر و حرف حصر است و جمهور گويند: انّما بفتح، مفيد حصر نيست ناگفته نماند در آيه فوق هر دو مفيد حصراند.
انا
ضمير رفع و در مذكّر و مؤنّث يكسان باشد مثل «إِنْ أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ» اعراف: 188.
انث
انثى بمعنى ماده است مقابل نر، خواه انسان باشد يا غير آن مثل «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى» نحل: 97 كه مراد انسان است و مثل «اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثى» رعد: 8 كه شامل تمام مادههاست اعمّ از انسان و غيره.
اناث
جمع آن بكسر الف است مثل «يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ» شورى: 49: انثيين تثنيه انثى است «لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ» نساء: 11 «إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا إِناثاً وَ إِنْ يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطاناً مَرِيداً» نساء: 117 يعنى نميخوانند جز خدا مگر مادههائى و نميخوانند مگر شيطان بىفايده را.اين آيه ميان مفسّران معركة