ايلاء - قاموس قرآن جلد 1

و قسم خوردن است و هر سه معنى در آيه خالى از تناسب نيست، و معنى آيه اين است صاحبان فضل و وسعت از دادن، تقصير و كوتاهى نكنند، يا عطا كردن را ترك نكنند و يا قسم نخورند كه چيزى ندهند.

ايلاء

قسم خوردن. ايلاء در فقه اسلامى آنست كسى قسم بخورد كه بزن خود نزديكى نخواهد كرد، زن او 4 ماه حق اعتراض ندارد، پس از چهار ماه اگر بحاكم رجوع بكند، حاكم شوهر او را ميان دو چيز مخيّر ميكند، و آن اينكه يا طلاق بدهد و از زن جدا شود و يا كفّاره بدهد و بزن خود برگردد، در صورت امتناع وى را زندانى ميكند، تا يكى از دو كار را اختيار نمايد (شرايع) «1» قرآن مجيد فرموده «لِلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِنْ نِسائِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ، فَإِنْ فاؤُ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ، وَ إِنْ عَزَمُوا الطَّلاقَ فَإِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ» (بقره: 226- و 227) براى آنها كه قسم ميخورند از زنان خود دور
شوند و مقاربت نكنند، چهار ماه انتظار هست، سپس اگر برگشتند خدا آمرزگار و رحيم است، و اگر قصد طلاق كردند، خدا دانا و شنواست.

در صورت برگشتن چون قسم خود را شكسته و بر خلاف آن عمل كرده است، بايد كفّاره بدهد چنانكه شيعه قائل است و جمله «فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ» دليل آن است كه بر رجوعش عذابى و عقابى نيست رجوع و يا طلاق اگر در عرض چهار ماه عملى شد، هيچ و الّا پس از انقضاء چهار ماه، حاكم اجبار ميكند كه يكى از آن دو را اختيار نمايد.

إِلى

حرف جرّ است، معناى مشهورش، دلالت بانتهاى مكان يا زمان است مثل «سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‏ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى» اسراء: 1، اوّل مكان سير مسجد حرام و انتهاى آن مسجد اقصى است، و نظير «ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّيامَ إِلَى اللَّيْلِ» بقره: 187 كه انتهاى زمان روزه رسيدن شب است

(1) كفّاره‏اش كفّاره قسم است‏