ثِقَل - قاموس قرآن جلد 1

شدن وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ ...

بقره: 191، هر جا كه آنها را پيدا كرديد بكشيد. ظاهرا معناى مصادف شدن و روبرو شدن بهتر است نه- مطلق پيدا كردن چنانكه بعضى گفته‏اند. بمعنى گرفتن و ظفر يافتن.

نيز آمده است آيه فوق نظير آيه ... وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ ...

نساء: 89، است. كه «وجد» بجاى «ثقف» آمده است.

فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ ... انفال: 57، پس اگر در جنگ با آنها مصادف و روبرو شدى با آنها، كسانى را كه در پشت سر آنهايند پراكنده ساز، يعنى آنها را بكش تا ديگران عبرت گيرند و بفكر پيكار با تو نيايند.

ثِقَل

(بر وزن عنب) سنگينى ثقيل يعنى سنگين. اصل آن در اجسام است و در معانى نيز ميايد (مفردات) وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ اعراف: 8، ثقيل كه بمعنى سنگين است صفت روز قيامت و نيز صفت قول آمده است ... وَ يَذَرُونَ وَراءَهُمْ يَوْماً ثَقِيلًا انسان: 27، إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا مزمل: 5

ثقال‏

بضمّ و فتح اوّل بمعنى ثقيل است و جمع آن ثقال (بر وزن رجال است) مثل ... حَتَّى إِذا أَقَلَّتْ سَحاباً ثِقالًا ... اعراف:

57: تا چون باد ابرهاى سنگين را برداشت. سحاب چنانكه در اقرب- الموارد گفته اسم جنس جمعى است صفت آن گاهى بنا بر لفظش مفرد ميايد مثل وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ- السَّماءِ وَ الْأَرْضِ بقره: 164، و گاهى بنا بر معنايش جمع ميايد نظير آيه فوق. در مجمع ذيل آيه 12 سوره رعد فرموده: سحاب جمع سحابه است. ولى قول اقرب الموارد درست‏تر است زيرا در آن صورت صفت آن همواره جمع ميامد حال آنكه در وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ مفرد آمده است.

اثقال‏

جمع ثقل (بر وزن علم) است و آن چيزى است كه حملش سنگين است بنا بر اين معناى وَ تَحْمِلُ