گاو. اسم جنس است، بقرة بگاو نر و گاو ماده هر دو گفته ميشود، تاء آن براى وحدت است نه تأنيث (اقرب الموارد، قاموس و صحاح) ولى مجمع البيان و راغب و تفسير مراغى تاء آنرا براى تأنيث گرفته و گفتهاند: بقره بمعنى گاو ماده و ثور گاو نر است، راغب ثور را بلفظ قيل آورده است. در مجمع اضافه كرده: در جنس گاو اسم مذكر غير از مؤنث است چنانكه در جمل و ناقه و رجل و مرأة و جدى و عناق نيز چنين است.«وَ مِنَ الْبَقَرِ وَ الْغَنَمِ حَرَّمْنا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُما ...» انعام: 146 از مطلق گاو و گوسفند بر آنها پيه را حرام كرديم «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً» بقره: 67 مراد يك گاو است نه گاو ماده، بنا بر قول قاموس و صحاح. و بنا بر قول مجمع و غيره گاو ماده است، جمع بقره بقرات است مثل «إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ» يوسف: 43 من هفت گاو فربه مىبينم. اين مؤيّد قول مجمع است.
بَقَرَه بَني اسرائيل
داستان بقرهى بنى اسرائيل كه در قرآن مجيد نقل شده قابل دقّت و تحقيق است. ما عين آنرا نقل و در باره آن گفتگو ميكنيم.«وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجاهِلِينَ. قالُوا ادْعُ لَنا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنا ما هِيَ قالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ لا فارِضٌ وَ لا بِكْرٌ عَوانٌ بَيْنَ ذلِكَ فَافْعَلُوا ما تُؤْمَرُونَ. قالُوا ادْعُ لَنا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَنا ما لَوْنُها قالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّها بَقَرَةٌ صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرِينَ