بمعنى الفت دادن مصدر باب افعال است در مجمع و كتب لغت هست: «آلفه ايلافا: جعله يألف». راغب آنرا مصدر باب تفعيل گرفته است «الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ» يعنى كسانيكه قلوبشان تأليف و جلب شده. مراد كسان غير اسلامىاند كه براى تأليف قلوب بآنها زكوة داده ميشود.مسلمانان ضعيف العقول نيز از مؤلفة قلوبهماند چنانكه سيّد مرحوم در عروه فرموده است «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ. إِيلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّيْفِ. فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هذَا الْبَيْتِ» قريش: 1- 3 لفظ لايلاف در اول آيه متعلق است بهَلْيَعْبُدُوا»يعنى خداى اين خانه را عبادت كنند كه قريش را الفت داده و محترم كرده است بعقيده بعضى: آن متعلق است به «فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ» در سوره ما قبل. يعنى براى الفت دادن بقريش اصحاب فيل را كوبيد.
الِف
الف، يا ساكن است كه بآن ليّنه گويند و يا متحرّك است كه بآن همزه گويند. راغب در مفردات گويد: بطور كلّى الفهائيكه (اعمّ از الف و همزه) براى اثبات معنائى ميايند سه نوعند. نوعى باول كلام داخل ميشوند و نوعى بوسط و نوعى بآخر آن.نوع اول براى استخبار است نظير «أَ تَجْعَلُ فِيها مَنْ يُفْسِدُ فِيها» و براى مغلوب كردن مخاطب و غير آن، مثل «أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ» و «أَ فَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخالِدُونَ» و براى تسويه نحو «سَواءٌ عَلَيْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا» و براى نفى و اين همزه چون بر نفى داخل شود افاده اثبات ميكند و بالعكس نحو «أَ لَسْتُ بِرَبِّكُمْ- ... أَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَحْكَمِ الْحاكِمِينَ».نوعيكه در وسط ميايند عبارتند از الف تثنيه و الف بعضى از جمعها مثل مسلمان، مسلمات و مساكين