قاموس قرآن جلد 1

ضرر رساندن و بضمّ اوّل بمعنى ضرر است.

بنا بر اين ضرّ بضمّ اوّل شامل محنت بدن و مال و غيره است.

بعضى از بزرگان در تفسير آيه‏ى فوق فرموده: ضرّ بضمّ اوّل مخصوص بضرر بدن است مثل مرض و لاغرى و نحوهما، و بفتح اوّل اعمّ است. و در ذيل آيه‏ى 41 از سوره ص، ضرّ را شامل مصيبت بدن و كسان دانسته و گويد: اين همان است كه در سوره انبياء گذشت.

نا گفته نماند: اين دو كلام با هم نمى‏سازند.

ديگرى اينكه: ايّوب عليه السّلام هم از جهت بدن محنت داشت و هم از جهت كسان زيرا در بيان قبول دعايش فرموده: محنتى كه داشت بر طرف كرديم و كسانش را بدو داديم و آيات سوره ص در باره محنت بدنى‏اش روشنتر از اين آيه است سوّم اينكه مراد از «آتَيْناهُ أَهْلَهُ» چيست؟ ظاهر آيه آنست كه خداوند كسانش را بوى داده است، روايت شده كه خداوند كسان او را زنده كرد و گفته‏اند:

كسان او متفرّق شده بودند بسوى وى باز گشتند و اللَّه العالم. ولى قرآن در زنده شدن آنها صريح نيست، در سوره‏ى «ص» تفصيل قضيّه چنين است «وَ اذْكُرْ عَبْدَنا أَيُّوبَ إِذْ نادى‏ رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطانُ بِنُصْبٍ وَ عَذابٍ. ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هذا مُغْتَسَلٌ بارِدٌ وَ شَرابٌ. وَ وَهَبْنا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنَّا وَ ذِكْرى‏ لِأُولِي الْأَلْبابِ وَ خُذْ بِيَدِكَ ضِغْثاً فَاضْرِبْ بِهِ وَ لا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ» ص: 41- 44 يعنى: ياد كن بنده ما ايّوب را چون پروردگارش را ندا كرد كه شيطان بمن رنج و اذيّت رسانيد، (گفتيم) قدم بزن با پايت و برو، اين شستشوگاه خنك و آشاميدنى است. كسانش و نظيرشان را بدو داديم، مرحمتى بود از جانب ما و تذكّرى خردمندان را، بدست خويش دسته تركه (يا علف خشك) بر گير و با آن بزن و نقض عهد مكن ما او را صبور يافتيم نيكو بنده‏اى