قاموس قرآن جلد 1

نشانه‏هاست.

مفسّران گويند: مراد از اين آيه كشتيهاست كه در درياها روان‏اند منشأت را مرتفعات و اعلام را كوهها معنى كرده و گفته‏اند: يعنى براى خداست كشتيهائيكه مانند كوهها، در دريا حركت ميكنند.

اين معنى بسيار سخيف و نابجا و خروج از مدلول لفظ است، زيرا «الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ» صريح است كه اين حركت كننده‏ها در دريا بوجود آمده‏اند، چطور ميتوان نشأ را ارتفاع معنى كرد؟! آيا معنى آيه‏ى «أَنْشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ» مؤمنون:

78، آنست كه: براى شما گوش بلند كرد يا براى شما گوش بوجود آورد؟! وانگهى اعلام را چطور بمعنى كوهها ميتوان گرفت حال آنكه كشتيهاى آنروز جز كشتيهاى بادى و ناچيز نبودند وانگهى كوه معناى اصلى اعلام نيست بلكه معناى كنايه‏اى آنست و معناى اصلى آن نشانه است و مرزها را از آن اعلام گويند كه نشانه‏ى انفصال زمينهايند.

پس مراد از آيه شريفه چيست؟

مراد از آن بى‏شكّ، رودهائى است كه در وسط درياها و اقيانوسها روانند و اين رودهاى عظيم از خود درياها بوجود ميايند و در آنها حركت ميكنند و مانند مرزها، روشن و محسوس‏اند و معنى آيه اين است: براى اوست رودهائيكه در دريا پديد گشته و مانند مرزها در آن روانند، و اين از حقائق عجيب قرآن مجيد است، اين مطلب از تراوش افكار نگارنده است و تا بحال در جائى نديده‏ام.

مخفى نماند رودهاى عظيمى در سطح درياها روانند و جريان آنها آبهاى گرم استوا را بطرف قطبين و آبهاى سرد قطبى را بطرف استوا حركت ميدهد علت توليد اين رودهاى دريائى اختلاف درجه‏ى حرارت مناطق استوا و قطبين ميباشد و عامل مهمّى كه در حركت آبها تأثير دارد وزش بادهاست مخصوصا بادهاى منظّم آليزه است كه در جريانهاى دريائى دخالت دارند.