قاموس قرآن جلد 1

الْإِبْكارِ»

غافر: 55 در اقرب الموارد گويد: ابكار (بكسر اوّل) مصدر افعال و نيز بامداد است، و آن از اوّل طلوع فجر تا ارتفاع آفتاب ميباشد. بيضاوى نيز از اوّل طلوع فجر تا ارتفاع آفتاب گفته. طبرسى از طلوع آفتاب تا ارتفاع آن گفته است.

على هذا، ابكار اسم مصدر است چنانكه قاموس تصريح ميكند.

«وَ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيها بُكْرَةً وَ عَشِيًّا» مريم: 62، آيه‏ى شريفه در باره اهل بهشت است و ظاهرش آن است كه در بهشت بامداد و شام هست اهل تفسير چون بعدم وجود صبح و شام در بهشت يقين كرده‏اند در باره آيه اقوال مختلف اظهار نموده‏اند.

فخر رازى در يكى از دو قولش گفته: مراد دوام و عدم انقطاع روزى است يعنى رزق آنها هميشگى است. الميزان فرمايد:

ظاهرا مراد توالى و عدم انقطاع است.

طبرسى بنقل از مفسّرين و طبرى و مراغى مصرى گفته‏اند: مراد فاصله دو غذاست يعنى چنانكه در دنيا ميان دو غذا فاصله ميدادند بهمان فاصله در بهشت ميخورند.

ولى چنانكه گفتيم: ظهور آيه وجود بكره و عشىّ در بهشت است اگر گويند: در آيه ديگر آمده «لا يَرَوْنَ فِيها شَمْساً وَ لا زَمْهَرِيراً» انسان: 13، در آن آفتاب و سردى نمى‏بينند.

گوئيم: آيه بصدد بيان نبودن گرما و سرما در بهشت است و اين منافى با وجود صباح و مساء نيست در صافى از حضرت صادق عليه السّلام نقل شده مردى باو از دردها و تخمه شكايت كرد امام فرمود: صبح و شام بخور و ميان اين دو چيزى نخور زيرا آن مفسد بدن است، نشنيده‏اى كه خدا فرموده «لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيها بُكْرَةً وَ عَشِيًّا» اين روايت هم بظاهر مفيد همان مطلب است كه از آيه، استظهار كرديم.

با همه‏ى اين، آيه قابل دقّت و تأمّل است.