قاموس قرآن جلد 1

الْمَلائِكَةَ الَّذِينَ هُمْ عِبادُ الرَّحْمنِ إِناثاً

زخرف: 19، بعيد است بگوئيم مراد از صافات، صفوف نماز جماعت و يا صفوف مجاهدين است، زيرا گذشته از اينكه با إِنَّ إِلهَكُمْ لَواحِدٌ تناسبى ندارد (معنى اين ميشود قسم بصفوف جماعت در نماز، خداى شما يكى است) و آنوقت لازم بود گفته شود «و الصّافون صفا» در بيان نماز جماعت و ميدان جنگ چه عجب مردان بكنار رفته و زنان در عنوان «و الصّافات» آمده‏اند؟!! يكى از بزرگان در تفسير خود احتمال داده كه مراد از صافّات، تاليات ملائكه باشند. و از جمله شواهدى كه آورده آيه 166- 165 سوره الصافات است، وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ كه ملائكه خودشان گفته‏اند: مائيم صف كشندگان مائيم تسبيح گويان. و آنوقت فرموده: ضررى نيست كه وصف ملائكه در صافّات و زاجرات و تاليات با الف و تاء جمع بسته شده زيرا موصوف آنها جماعت و تأنيث لفظى است.

جواب اين سخن آنست اوّلا ظاهر آيه نشان ميدهد كه إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ قول جنّ است نه ملائكه بآخر سوره رجوع شود در آنجا سخنى از ملائكه نيست و ما قبل آيات در باره جنّ است. ثانيا چرا اعتبار تأنيث لفظى در لَنَحْنُ الصَّافُّونَ وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ و بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ انبياء: 26 وَ تَرَى الْمَلائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ زمر: 75 و غيره بميان نيامده است؟

وانگهى ملائكه أولو العقل‏اند، در صفت مذكر لا يعقل الف و تاء مياورند مثل مرفوعات، منصوبات و مجرورات و الايّام الخاليات، در قرآن محلّى نداريم كه صفت مذكّر عاقل با الف و تاء آمده باشد «1» گذشته از اينها: آنوقت معنى اين خواهد بود: قسم بملائكه‏ها خداى شما يكى است. مشكل است بگوئيم قرآن بر مشركين مكّه و بعموم جهانيان با اين كيفيّت مطلبى القاء

(1) مگر آنكه بگوئيم: مراد از معقّبات در آيه لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رعد: 11 حتما ملائكه است.