نصايح و تحذيرى از مرحوم شيخ مرتضى انصارى به طلاب علوم دينى
مرحوم شيخ مرتضى انصارى اعلى الله مقامه در كتاب مكاسب فرموده است : بايد طالب علم منقطع باشد از اسباب ظاهرى رزق از قبيل گرفتن وظائف و موقوفات مدارس و مراوده با اغنياء و تجار و علمائى كه نفعى ندارد، مراوده با آنها جز گرفتن وجوهات از قبيل خمس و زكات و رد مظالم از ايشان ، و جمع بين ادله اى كه دلالت دارد بروجوب اكتساب و ترك تحصيل و كل شدن بر مردم كه موجب استحقاق لعن است به آن است كه بايد طالب علم متوكل به خدا باشد و خود را كل بر مردم ننمايد و تحصيل معاش از طريق حلال كند چنانچه اميرالمؤ منين عليه السلام براى بستان يهودى آب كشى مى نمود و حضرت داود على نبينا و آله و عليه السلام چون در ابتدا امر از اهل المال ارتزاق مى كرد خطاب از جانب رب الارباب رسيد كه تو خوب بنده اى هستى اگر از بيت المال ارتزاق ننمائى و به دست خود كار كنى . لذا آن حضرت چهل روز گريه كرد تا خداوند آهن را براى او نرم فرمود و هر روز يك زره مى ساخت و هزار درهم مى فروخت تا سيصد و شصت زره ساخت و مستغنى شد و ديگر از بيت المال ارتزاق نكرد و از حضرت صادق (ع ) روايت شده است كه نيست از ما كسى كه دنياى خود را براى آخرت خود ترك نمايد و نه كسى كه آخرت خود را براى دنياى خود ترك نمايد، به نظر حقير اگر علماء و طلاب بتوانند از قبل مردم اعاشه ننمايند هم محترمترند هم راحت تر و هم مواعظشان مؤ ثرتر است و هم اطمينان و وثوق مردم به ايشان زيادتر و هم اين خطرات كه براى علماء يهود روى داده براى ايشان روى نمى دهد، چون فروختن آيات الهى را به ثمن قليل منحصر در تحريف و تغيير ظاهر آيه نيست بلكه اگر خداى ناكرده براى خوش آيند مردم يك حكم خداوند را مطابق سليقه و توقع طرف معنى نمايد مشمول همين آيه است ، پناه مى برم به خدا اگر براى جلب توجه ظالمى حكم به غير ما د كه به نص آيات شريفه الهيه ظالم و فاسق و كافر مى شوند و همچنين است حال خطبا و اهل منبر اگر براى خوش آيند بانى و مستمع و آقا و وزير و امير به اقتضاى مقام آيات الهى و اخبار ائمه اطهار را تفسير و تاءويل نمايند و تغييرى در معنى ظاهر آن بدهند و مدح بيجا و ذم بى مورد از اشخاص بنمايند اگر چه مدح و ذم با مورد هم باشد مطلقا حسنى ندارد، زيرا اگر ممدوح حضور داشته باشد در صورت اهليت لابد با حيا است و خجل مى شود و هر چه باشد اسباب غرور و خود پسندى مى گردد و اگر مذموم غائب باشد مذمت او غيبت است و بدون مجوز حرام است .بلى مدح شخص صالح در غياب و ذم قابل در حضور با شرائطش خوب است .در هر حال منبر مقام رفيعى است كه جايگاه خلفا و اولياى خداست . خيلى قبيح است كسى كه به هيچ وجه صلاحيت ندارد پاى بر عرشه منبر نهد و هر چه دلش خواست بگويد و متلزم به صحت و سقم آن نباشد و فقط منظورش تاءمين دنياى دنى باشد دروغ مطلقا حرام و از معاصى كبيره است چه رسد به آنكه كذب به خدا و رسول و ائمه اطهار باشد و اين زمان به قدرى رائج شده كه كمتر منبرى مى بينيم كه خالى از آن باشد، چون زحمت نمى كشند و ملاحظه تواريخ و سير را نمى نمايند و به كتب اخبار مراجعه نمى كنند در صورتى كه متون روايات خيلى مؤ ثرتر و مبكى تر است و خريدارى مى نمايند مانند آن خطيب (شامى ) كه امام درباره اش فرمود: رضاى مخلوق را به غضب خالق خريدارى نمودى . و مى فروشند آيات خدا و اخبار ائمه اطهار را به ثمن قليل و از خدا نمى ترسند و از علما شرم نمى كنند، اقلا يكى از كتب مقاتل را كه نسبتا معتبر است خوب بخوانند بعد منبر بروند، اگر چه انصاف آن است كه عمده تقصير با مردم است زيرا تا آنها اينطور نباشند كسى طالبشان نمى شود يا بايد مطابق هواى نفس مردم سخنرانى و نقالى و لفاظى و بافندگى و آوازه خوانى بكنند و نامعقول داخل معقول و فلسفه شوند و بى معرفت ، عرفان بافى نمايد، يا بايد حليف بيت و رضيع ثدى دق گردند، خداوند فرج امام زمان را برساند يا اسلام را شوكت دهد كه علما بتوانند امر به معروف و نهى از منكر كنند.در هر حال خوب است آقايان خطبا و ذاكرين اين يك اشعار بزرگ اسلام و مذهب شيعه را كه بزرگترين وسيله نجات اهل ايمان و تا به حال بحمدالله تعالى باقى مانده از اين كدورات پاك نمايند كه خداى نكرده به واسطه بى عنايتى صاحبان حقيقى اش از ميان نرود و رواجش زيادتر شود و فوائدش افزون گردد انشاء الله تعالى .(89)
لطفا منتظر باشید ...
