68. آرامش در سايه قناعت

عمر يكى از شاهان، به پايان رسيد. چون جانشين نداشت چنين وصيت كرد: «صبح، نخستين شخصى كه از دروازه شهر وارد گرديد، تاج پادشاهى را بر سرش بگذاريد و كشور را در اختيارش قرار دهيد.»

رجال مملكت در انتظار صبح به سر بردند. از قضاى روزگار نخستين كسى كه از دروازه شهر وارد شد، يك نفر گدا بود كه تمام داراييش يك لقمه نان و يك لباس پروصله، بيش نبود.

اركان دولت و شخصيتهاى برجسته كشور، مطابق وصيت شاه، تاج شاهى بر سر گدا نهادند كليدهاى قلعه ها و خزانه ها را به او سپردند. او مدتى به كشوردارى پرداخت. طولى نكشيد كه فرماندهان از اطاعت او سرباز زدند و دشمنان در كمين و شاهان اطراف بناى مخالفت با او را گذاشتند. قسمتى از كشورش را تصرف نمودند و از كشور جدا ساختند.

گداى تازه به دوران رسيده خسته شد و خاطرش بسيار پريشان گشت. يكى از دوستان قديمش از سفر باز گشت. ديد دوستش به مقام شاهى رسيده، نزد او آمد و گفت:

«شكر و سپاس خداوندى را كه گل را از خار بيرون آورد و خار را از پاى خارج ساخت و بخت بلند تو را به پادشاهى رسانيد و در سايه اقبال سعادت به اين مقام ارجمند نايل شدى. ان مع العسر يسرا: (196) «همانا با هر رنجى، آسايشى وجود دارد.»

شاه جديد، كه از پريشانى دلى نا آرام داشت به دوست قديمش رو كرد و گفت: «اى يار عزيز! به من تسليت بگو كه جاى تبريك نيست. آنگه كه تو ديدى، غم نانى داشتم و امروز تشويش جهانى!»

(در آن زمان كه گدا بودم تنها براى نان غمگين بودم، ولى اكنون براى جهان، غمگين و پريشانم.)