انسان از آن نظر كه عاقل و داراى خرد و هوش و ادراك است معلم و مربى است ، و از آن نظر و ديد كه موجودى است صاحب هوا و هوس و اميال گوناگون بسوى شهوات است ، كودك است .معلم خود نيازمند معلمان متعدد است كه علوم و معارف را از آنها فراگيرد و سپس به شاگردان ديگر بياموزد، نخستين معلم انسان كه متصدى خلقت و رشد و تكامل جسمى وى نيز هست خداوند است .ذات اقدس حق عالم است .نه بدانگونه كه ما عالم به چيزى هستيم چه علم ما صورتى انتقالى است از اشياء در آئينه فكر و عرضى است نيازمند محل ، غير ثابت ، اما علم خدا ازلى است غير ماءخوذ و دائم و ابدى و خارج از حيطه زمان و مكان محيط بر همه موجودات و...كمترين اشعه اى از انوار علم حضرتش بر جهانيان تافته و نور ضعيفى از فروغ ذات لايزالش بر ذات عالم منعكس شده تمام دانايان جهان از آن نور دانش بهره يافته و همه نوابغ روزگار از اشعه آن نصيبى فرا گرفته اند.خداوند مى فرمايد:((و او ان ما فى الارض من شجرة اقلام و البحريمده من بعده سبعة ابحر ما نفدت كلمات الله )).سعه علم خداوند آن چنان است كه اگر درختها قلم و اقيانوسها دوات گردند و نويسندگان ماهر بنويسند و بر جوهر خودنويسشان چندين درياى ديگر اضافه گردد سخنان حضرت حق و كلماتش پايان نپذيرد، پس علم هر عالمى از او است و با اين همه .((و ما اوتيتم من العلم الا قليلا)).اين مثل را نيكو گفته اند كه : فرق بسيار است ميان كسى كه به شما يك جفت جوراب دهد و كسى كه يك دستگاه جوراب بافى و يا يك كارخانه توليد كننده دستگاه جوراب بافى مى دهد.خداوند معلمى است كه به انسان كارگاه توليد دانش عنايت فرموده و انسان را خودكفا و خودجوش و كارگاهى از دانش ، آفريده است ... معنى اينكه خداوند معلم نخستين انسان است كه بوسيله كارگاه نبوغش انبوهى از معارف و سيلى از علوم را تحويل جوامع بشرى مى دهد.آرى ترديدى نيست كه اين موجود ناشناخته در هر دسته اى كوشش كند و پاى همت و قدم فتوت پيش تازد به انبوهى از دانش و صحرائى از علم و فضائى از حقائق نائل خواهد شد كه خود خواهد فهميد، اين شما و اين دانشمندان و و متخصصان علوم مختلف جهان .. بى ترديد اين مرحله از دانش را نخستين معلم آموخته ... بويژه انسانى كه رشته شناخت نفس خويش را تعقيب كند و لباس تقوا بر تن روح كند بدين قصد كه در ميدان سالكان راه وارد شود و در مدرسه صالحان درس كمال بخواند و از كرانه هاى صعب العبور بگذرد:((فلا قتحم العقبة و ما ادراك مالعقبة فك رقبة )).لذا فرموده است : ((العلم نور يقذفه الله فى قلب من يشاء)).(1)