محكمه تفتيش عقائد كه پاپها تشكيل دادند، نمونه بارز از عدم آشنائى به اوضاع زمان بود، آنها مى خواستند با تشكيل محكمه تفتيش عقائد، و زجر و شكنجه دانشمندان و سركوب ساختن هر نوع تحول فكرى و علمى كه برخلاف كتب تحريف شده آنها بود، قدرت جهانى خود راحفظ كنند ولى از تحولات عميق و اصيل كه در دل توده هاى عظيم مردم بوجود آمده بود كاملاغفلت داشتند، و جهشهاى فكرى دانشمندان - تقاضاى زمان را ناديده مى گرفتند - لذا پس از يك شكست رسوا ناچار شدند مسير خود را عوض كنند و به حمايت از علم و دانش و دانشگاه برخيزند!، و با تاءسيس دبستان و دبيرستان و دانشگاه ، با خدمات اجتماعى و علمى ، و با پيدا كردن راه به دل اجتماع ، بار ديگر موقعيت خود را تجديد كنند.
اميركبير مردى كه روح زمان را درك كرده بود
در قرن 19 ميلادى از ميان توده مردم نابغه اى كه بعدا ((اميركبير)) لقب يافت برخاست ، او روح و شرائط زمان را درك كرده بود، او احساس مى كرد كه قسمت مهمى از بدبختى و تيره روزى مشرق زمين بر اثربيخبرى از تحولات عميقى است كه در ميان ملل غرب بوجود آمده ، و براثر بى اطلاعى و عدم هم آهنگى دو محيط شكاف عميقى ميان اين دو قسمت جهان پديد آورده است ، و تا اين فاصله پر نشود، و مخصوصا تا ملت ايران خود را با شرائط صحيح زمان تطبيق ندهند، و با اوضاع و مقتضيات منطقى روزگار آشنا نشوند، سيادت ملت باختر زمين بر شرق و مخصوصا ايران مسلم و ابدى خواهد بود.او در پرتو نبوغ مخصوص خود درك كرده بود كه دوران جنگ باشمشير و تير و كمان سپرى شده است و ماشين و كارخانه هاى عظيم طرز توليد را دگرگون ساخته است .امير در اوائل سال 1266 هجرى قمرى مطابق 1849 ميلادى اولين سنگ بناى دارالفنون را گذارد و ساختمان قسمت شرقى آن را در اواخر 1267 به پايان رسانيد، و شخصى را كه صد در صد مورد اطمينان وى بود به ((وين ))فرستاد كه يك نفر معلم پياده نظام ، يك معلم توپخانه ، يك معلم سواره نظام ، يك معلم هندسه ، يك استاد معدن شناس ، دو نفر معدنچى ، يك استاد طب و جراحى يك نفر داروساز از كشور اتريش با حقوق سالى چهار هزار تومان كه در آن زمان حقوق بسيار گزافى بود براى مدت پنج سال استخدام نمايد!.امير در پرتو احاطه به اوضاع جهان دريافته بود كه يكى از علل بدبختى كشورهاى عقب افتاده اينست كه اقتصاد وابسته به كشورهاى صنعتى غرب آنها را بصورت بازار كالاهاى غرب درآورده است ، و اروپا را بصورت توليد كننده ، و ما را در رديف مصرف كننده كالاهاى آنان قرار داده است ، اين وابستگى و به عبارت بهتر اين دريوزگى سبب شده است كه استعداد و صنعت ايرانى به كلى از بين برود، و ايرانى هوشمند بايد بسان كارگر كار كند و مزد بگيرد و زندگى نمايدآن هم چه زندگى ؟ خدمات اميركبير به صنايع داخلى و حمايت وى از صنعتگران محلى درصفحات تاريخ مضبوط است و از حوصله مقاله ما بيرون مى باشد.
كجاوه داران ايران
روزى كه مسافرت با اتومبيل در ايران رواج مى گرفت و بازار مسافرت با اسب و الاغ رونق خود را از دست مى داد، گروهى به حمايت از اين طبقه برخاسته و جدا از مقامات مسئول مى خواستند كه پروانه كار اتومبيل داران را لغو كنند!ولى اگر آنان به جاى اين اصرار بيجا، كمى با اوضاع زمان آشنا مى شدند، و فورا وضع خود را با مقتضيات روزگار تطبيق داده ، با شكست قطعى روبرو نمى شدند.(318)
لطفا منتظر باشید ...
