شرافت هر كارى در گرو اصلاح جوهر يك موجود از موجودات است و هر چه آن موجود شرافت بيشترى داشته باشد ارزش آن كار نيز بيشتر خواهد بود و اين مطلب از نظر عقلى روشن و آشكار است كه پزشكى از دباغى ارزشمندتر است چرا كه پزشكان به اصلاح بدن انسان و دباغان به اصلاح پوست حيوانات مى پردازند و چون از يكسو شريفترين موجودات اين عالم (انسان ) است كه وجودش مصنوع پروردگار ولى نيل به كمال او محول به اراده و انديشه خود او گرديده است و از سوى ديگر كمال هر چيزى در صدور كار مخصوص خويش به نحو اكمل و اتم و نقص او در كوتاهى از صدور آن عمل مى باشد و قبلا نيز بيان گشت كه اگر اسب مثلا كار مخصوص خود را بر وجه اكمل و اتم انجام ندهد، مانند الاغ به حمل و نقل بار وادار و يا چون گوسفند به كشتارگاه برده مى شود انسان نيز اگر بخواهد خاصيت و ويژگى خود را اظهار كند نيازمند به (تهذيب اخلاق ) است پس كارى كه ثمره آن اكمال اشرف موجودات اين عالم است شريفترين عمل خواهد بود و همانطور كه بين افراد هر صنفى از موجودات تفاوت فراوان است مثلا اسب تازى با اسب كودن پالانى و تيغ تيز هندى با تيغ نرم آهن زنگ زده هرگز با هم مساوى نيستند در بين افراد انسانى نيز تفاوت به مراتب بيشتر است .و بلكه در نوع انسان افرادى يافت مى شوند كه پست ترين موجودات و افرادى نيز يافت مى شوند كه اشرف كائنات و افضل موجوداتند و به واسطه تهذيب اخلاق مى توان از پائين ترين مراحل انسانى به عالى ترين مدارج راه يافت هر چند همه مردم قابل يك سنخ كمال نيستند ولى استعداد و صلاحيتها نقش مؤ ثرى در نيل به مدارج انسانى دارند پس كارى كه بتوان بوسيله آن پست ترين موجودات را تبديل به اشرف كائنات نمود بسيار شريف است .(67)
لطفا منتظر باشید ...
