بيان امام خمينى درباره ملاصدرا - مردان علم در میدان عمل جلد 8

بيان امام خمينى درباره ملاصدرا

روزى امام امت (آيت الله خمينى ) قدس سره در پاسخ بعضى از افراد ساده لوح فرمودند: (ملاصدرا ما ملاصدرا) و ملاصدرا مانند ابناء اين زمان از خدا دور نبوده تا در فكر جمع مريد باشد او حقايق را دنبال كرده و دو پهلو هم حرف نزده تا اين كه دشمن براى خود درست كرده كه او را از اصفهان بيرون كردند.او در نوشتهايش در صدد چيز ديگر است كه اگر كسى اهل آن نباشد نمى تواند درك آن را داشته باشد شما ملاحظه مى فرمائيد كه او در تمام كتب بى شمارش از سيره خلفاء يا از طريق آنها مطلبى را ذكر نموده است و اين يك نحوه سبك خاص او مى باشد...

ملاصدرا با چه گروههائى مخالف بود

ملاصدرا با دو گروه سخت مخالفت مى كرد.يكى از آنها فرقه صوفيه است كه علم را حجاب مى دانند و به صرف رياضت اكتفا مى كنند و مى گويند كسب حقيقت فقط از راه عشق امكان پذير است او فرموده است كسى كه حكم عقل را انكار كند در واقع درهاى ارتباط با خداى متعال را بر روى خود بسته است .

گروه دوم علماى قشرى هستند كه آنها صدرا را متهم به تصوف كردند و حال آنكه صدرا يك حكيم عارف و فيلسوف بود كه هم از صوفيه و هم از قشريون بيزار بود و علماى آن دوره چه قبل از صدرا و چه بعد از صدرا مخالف طريقه صوفيه بودند، منجمله ميرفندرسكى و ميرداماد در رواشح و شيخ بهاء و شيخ حيدرآملى و مرحوم فيض و مرحوم لاهيجى فياض ‍ صاحب شوارق و ديگران بودند.

عقيده ملاصدرا در هدف از تحصيل علم

ملاصدرا مى گفته كه تحصيل علم بايد براى پيوستن به خداوند باشد و اگر كسى علم را براى تحصيل مال و جاه كسب بنمايد بسيار خطرناك است .

ملاصدرا و وفات او در سفر حج بيت الله الحرام

مرحوم ملاصدرا مقيد بود كه آداب و سنن و احكام اسلامى را كاملا انجام بدهد لذا با آن همه زحمات و مشقات مسافرتهاى آن زمان هفت مرتبه به زيارت خانه خدا به مكه مكرمه مشرف شده كه در سفر آخر در بين راه مريض شد و در مراجعت از مكه در شهر بصره جان به جان آفرين تسليم كرد و در همانجا به خاك سپرده شد وى در اوان جوانى علاقه زيادى به بصره داشته و مدتى آنجا زندگى كرده است .

بخش سوم : زهد، تقوا، اخلاص و ساده زيستى

تصويرى از ساده زيستى حاكمان دينى

مفضل گفت : سالى در حج به هنگام طواف خدمت امام جعفر صادق عليه السلام بودم در اثناى طواف امام نگاهى به من كرده فرمود: چرا اينگونه اندوهگين و رنگ پريده اى ؟گفتم : فدايت شوم بنى عباس و حكومتشان را مى بينم و اين مال و اين تسلط و اين قدرت و جبروت اگر همه در دست شما بود ما هم با شما در آن سهيم بوديم .

امام فرمود: اى مفضل بدان اگر حكومت در دست ما بود جز سياست شب (عبادت اقامه حدود و حقوق الهى و حراست مردم ) و سياست روز (سير كردن و رسيدگى به مشكلات مردم و جهاد و رفع ظلم ...) و خوردن خوراكهاى خشن و نامطبوع و پوشيدن لباسهاى زبر يعنى همان روش ‍ اميرالمؤمنين چيزى در كار نبود كه اگر در حكومت دينى جز اين عمل شود پاداش آن دوزخ خواهد بود.متن روايت اين است :

((قال المفضل كنت عند ابى عبدالله عليه السلام بالطواف فنظر الى و قال : لى : يا مفضل مالى اراك مهموما متغير اللون قال : فقلت له جعلت فداك نظرى الى بنى عباس و ما فى ايديهم من هذا الملك و السلطان و الجبروت فلو كان ذلك لكم لكنا فيه معكم ، فقال : يا مفضل اما لو كان ذلك لم يكن الا سياسة الليل و سياحة النهار، اكل الجشب و لبس الخشن شبه اميرالمؤمنين و الا فالنار.(170)