مردان علم در میدان عمل جلد 8

به نوشته شمس الدين تندركيا: شكست تنباكو براى انگليس يك شكست حقيقى بود از سنخ آن شكستهائى كه خودشان به صلاح سياست خود براى خود مى سازند نبود شكست تنباكو براى انگليس يك شكست حقيقى از اسلام بود آن روز انگليسى ها طعم تلخ اتحاد جمعيتهاى مسلمان را در ايران چشيدند و از همان روز در هم شكستن اين وحدت يكى از اصول اساسى سياست ايشان گرديد.

كنه انقلاب مشروطه در حقيقت ضد قاجار نبود (بلكه ) مانند همه انقلابهاى عصر جديد ضد آخوند بود و سود انگليسيها از هر لحاظى ، سياسى ، اقتصادى ، اجتماعى و فنى در دست رژيم (دموكراسى ) بود يكى از عايدات اجتماعى مشروطه نخست در هم شكستن طبقه روحانى و با شكستن اين قالب اسلام ، تضعيف خود اسلام بود باشد كه به مرور دين را از جان انداخته در مشت گيرند، مشروطه مشروعه با اثراتش درست همانى بود كه انگليسيهاى آن روز دشمن مى داشتند.و دموكراسى درست همانى بود كه با دوست تهرانى فتح شد... فتح تهران بى قربانى صفا نداشت چه كسى بهتر از شاگرد اول فاتح تنباكو؟ چه كسى بهتر از مخترع و علمدار مشروطه مشروعه (294)