سقاية الحاج‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 9

‌صفحه‌ى 270

را ايمان بشمار نمى‏آورد، خداى متعال فرموده:" إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا أُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ حَقًّا" «1» و نيز در آيه" 29" سوره مورد بحث فرموده:" قاتِلُوا الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ لا يُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ لا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ ...".

" أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ..."

سقاية الحاج‏

كلمه" سقايت" بر وزن حكايت و جنايت و نكايت، مصدر است، گفته مى‏شود:

" سقى، يسقى، سقاية".

اين كلمه به معناى محل آب خوردن، و ظرفى كه با آن آب مى‏خورند نيز آمده، از آن جمله در قرآن است كه فرموده:" جَعَلَ السِّقايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ" «2» و در روايات آمده كه عمل سقايت حاج و آب دادن به ايشان، يكى از مفاخر و از شؤوناتى بوده كه مورد مباهات عرب جاهليت بوده، و در اين روايات، سقايت به معناى مصدر (آب دادن) آمده. و نيز در آثار آمده كه سقايت حوضهاى كوچكى از چرم بوده كه در عهد قصى بن كلاب (يكى از اجداد پيغمبر اسلام ص) آن را در سايه كعبه قرار داده و با شتر از چاه‏ها آب گوارا مى‏آوردند، و در آن مى‏ريختند تا زائرين كعبه بياشامند، و قصى اين سمت را در هنگام وفات به پسرش عبد مناف واگذار كرد. و از آن ببعد همواره در ميان فرزندانش بود تا آنكه در آخر به عباس بن عبد المطلب رسيد.

در اين روايت سقايت به معناى ظرف آب آمده، و هم اكنون سقايت عباس معروف است، و آن محلى است كه در عهد جاهليت و اسلام آب در آنجا مى‏ريختند، و آن محل در جهت جنوبى زمزم است، كه با چاه چهل ذراع فاصله دارد، و بنائى بر آن ساخته‏اند كه امروزه آن را" سقاية العباس" مى‏نامند.

(1) بدرستى- كسانى كه به خدا و رسول او كفر مى‏ورزند و مى‏خواهند ميان خدا و پيغمبرانش فرق بگذارند، و مى‏گويند: ما به بعضى (از پيغمبران خدا) ايمان مى‏آوريم، و به پاره‏اى ديگر كفر مى‏ورزيم، و مى‏خواهند در ميان ايمان خالص، و كفر خالص راه ديگرى پيش بگيرند، ايشان آرى خود ايشان كافرانى حقيقى‏اند سوره نساء آيه 150

(2) جام را در خورجين برادرش گذاشت. سوره يوسف آيه 70