وزن و ارزش عمل به زنده بودن و توأم بودن عمل با ايمان است
در آيه شريفه در يك طرف مقابله" سِقايَةَ الْحاجِّ" و" عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ" بدون هيچ قيد زائدى آمده، و در طرف ديگر آن، ايمان به خدا و روز جزا، و يا به عبارتى جهاد در راه خدا با قيد ايمان قرار گرفته است، و اين خود بخوبى مىرساند كه منظور از سقايت و عمارت در آيه، سقايت و عمارت خشك و خالى و بدون ايمان است، ذيل آيه هم كه مىفرمايد:" وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ"- بنا بر اينكه تعريض به اهل سقايت و عمارت باشد بخاطر كفر و ظلمشان چنان كه متبادر از سياق هم همين است نه تعريض به خيال باطلى كه كرده و حكم بتساوى نمودهاند- اين نكته را تاييد مىكند.پس معلوم مىشود: اولا اين كسانى كه چنين خيالى كردهاند خيالشان اين بوده كه عمل مردم جاهليت، يعنى سقايت و عمارت با اينكه خالى از ايمان به خدا و روز جزا بوده با يك عمل دينى توأم با ايمان به خدا و روز جزا مانند جهاد برابر و مساوى است. و بعبارت ديگر، خيال مىكردهاند عمل بى جان با عمل جاندار و داراى منافع پاك برابر است، و خداى تعالى اين عقيده آنها را تخطئه كرده است.و ثانيا اينكه صاحبان اين پندار خود از مؤمنينى بودهاند كه خيال مىكردهاند اعمال قبل از ايمانشان و همچنين اعمال مشركينى كه هنوز ايمان نياوردهاند با عمل بعد از ايمانشان(1) تفسير المنار ج 10 ص 218