چند روايت در مورد شان نزول آيه:" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ ..." - ترجمه تفسیر المیزان جلد 9

‌صفحه‌ى 81

ايشان خارجيت پيدا كرد كه به جان هم افتاده و از يكديگر كشتند، و در ميان كشتگان طلحه و زبير بود كه هر دو از اهل بدر بودند «1».

و نيز در الدر المنثور است كه احمد، بزاز، ابن منذر، ابن مردويه و ابن عساكر از مطرف روايت كرده‏اند كه گفت: ما به زبير گفتيم: يا ابا عبد اللَّه! خود شما خليفه (عثمان) را تنها گذاشتيد تا كشته شد، آن وقت خود شما آمديد و خون او را از على مطالبه كرديد؟ زبير گفت:

آرى ما در عهد رسول خدا (ص) و همچنين در عهد ابو بكر و عمر و عثمان آيه" وَ اتَّقُوا فِتْنَةً لا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً" را قرائت مى‏كرديم، و هرگز به خيالمان نمى‏رسيد كه خود ما به پا كننده آن فتنه‏ايم، تا آنكه شد آنچه كه واقع گرديد «2».

و نيز در همان كتاب است كه عبد بن حميد و ابو الشيخ از قتاده (رضى اللَّه عنه) در ذيل آيه مزبور روايت كرده‏اند كه گفت: به خدا سوگند همه عقلاى از اصحاب محمد (ص) مى‏دانستند كه بزودى فتنه‏هايى بر پا مى‏شود «3».

و نيز در الدر المنثور است كه ابو الشيخ و ابو نعيم و ديلمى در كتاب مسند الفردوس از ابن عباس (رضى اللَّه عنهما) از رسول خدا (ص) روايت كرده‏اند كه در ذيل جمله" وَ اذْكُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِيلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخافُونَ أَنْ يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ" شخصى از آن حضرت پرسيد يا رسول اللَّه! اين مردم چه كسانى هستند؟

فرمود: اهل فارسند «4».

مؤلف: اين روايت با سياق آيه سازگار نيست.

چند روايت در مورد شان نزول آيه:" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ ..."

و در الدر المنثور در ذيل آيه" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ" گفته: ابن جرير و ابن منذر و ابو الشيخ از جابر بن عبد اللَّه (رضى اللَّه عنه) روايت كرده‏اند كه گفت:

ابو سفيان از مكه بيرون شد، جبرئيل به رسول خدا (ص) خبر داد كه ابو سفيان در فلان مكان است، بيرون شويد تا راه را بر او بگيريد، و تصميم خود را از بيگانگان پنهان بداريد، مردى از منافقين نامه‏اى به ابو سفيان فرستاد، و به او گزارش داد كه محمد (ص) قصد شما را كرده مواظب خود باشيد، خداى تعالى در اين باره آيه" لا تَخُونُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ ..." را نازل كرد «5».

(1) الدر المنثور ج 3 ص 177

(2 و 3 و 4) الدر المنثور ج 3 ص 177

(5) الدر المنثور ج 3 ص 178