اشاره به اينكه آيه شريفه:" أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ" از جامع‏ترين آيات قرآنى است‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 9

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 9

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

‌صفحه‌ى 62

قلبش واسطه است، و مى‏تواند قلب او را در هر حال كه هست به بهترين احوال برگرداند، و دل او را مشمول رحمت خود كند، آرى زمام همه امور به دست او است، هم چنان كه خودش فرموده:

" إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ" «1» و نيز فرموده:" وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ"«2».

اشاره به اينكه آيه شريفه:" أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ" از جامع‏ترين آيات قرآنى است‏

پس آيه شريفه بطورى كه ملاحظه مى‏كنيد از جامع‏ترين آيات قرآنى است، و مشتمل بر معرفت حقيقيه‏اى از معارف الهى (مساله واسطه بودن خدا ميان آدمى و قلب او) است، آرى، با توجه دادن منافقين به مقام پروردگار و اينكه خداى تعالى از خود آنان به آنچه در دلهايشان است داناتر است ريشه نفاق و مغروريت را به كلى از بيخ برمى‏كند و مؤمنين را كه در راه ايمان به خدا و آيات او هستند به يك مساله روانى توجه داده، و به ايشان خاطرنشان مى‏سازد كه زمام امر دلهايشان به دست خدا است، و خود آنان در اختيار داشتن و مالك بودن دلهايشان مستقل و بى نياز از خدا نيستند، در نتيجه صفت رذيله تكبر را از دلهاى ايشان و هر كس كه خيال كند در تسلط بر آنچه دارد مستقل است دور نموده، و ديگر وقتى مى‏بينند كه موفق به ايمان و تقواى درونى هستند مغرور نمى‏شوند، و يا وقتى مى‏بينند انگيزه‏هاى هوى و هوس و علاقه كشنده به زيور دنيا دلهايشان را احاطه كرده، و در نتيجه دلهايشان از ايمان به حق و اقبال بر خيرات انزجار دارد از رحمت خدا مايوس نمى‏شوند.

از بيان گذشته به خوبى ظاهر مى‏شود كه جمله" وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ ..."، بهر معنايى كه فرض شود تعليل جمله" اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ" است.

و نيز روشن مى‏شود كه آيه شريفه از حيث معنا وسيع‏تر از آن چيزى است كه مفسرين در تفسيرش گفته‏اند: مثل كلام آن مفسرى كه گفته: منظور اين است كه خداى تعالى نزديك‏تر است به انسان از قلبش، هم چنان كه در جاى ديگر همين تحذير شديد را كرده و فرموده:" وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ- و ما از رگ دل به او نزديك‏تريم".

و نيز مانند كلام مفسر ديگرى كه گفته: منظور اين است كه قلب نمى‏تواند مطلبى را از خدا مخفى بدارد، چون خدا از خود انسان به قلبش نزديك‏تر است پس آنچه را كه خود انسان از قلب خود خبر دارد خدا جلوتر از او خبردار است.

(1) از روح و رحمت خدا مايوس نمى‏شود مگر مردم كافر. سوره يوسف آيه 87

(2) از رحمت پروردگارش مايوس نمى‏شود جز گمراهان. سوره حجر آيه 56

/ 565