لطفا منتظر باشید ...
رواياتى در مورد شان نزول آيه:" وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمى"
و در تفسير البرهان از ابن شهرآشوب از ثعلبى از ضحاك از عكرمه از ابن عباس نقل مىكند كه در ذيل جمله" وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ" گفته است: رسول خدا (ص) به على (ع) فرمود: مشتى ريگ به من بده، على (ع) مشتى ريگ به آن جناب داد، و او آن ريگها را بطرف لشكر قريش پاشيد، و احدى از ايشان نماند مگر اينكه چشمانش از آن ريگها پر شد «1».مؤلف: اين روايت را الدر المنثور نيز از طبرانى و ابى الشيخ و ابن مردويه از ابن عباس روايت كرده، و همچنين عياشى در تفسير خود حديث، ريگ دادن على (ع) به آن حضرت را از محمد بن كليب اسدى از پدرش از امام صادق (ع) و به نقلى ديگر از على (ع) روايت كرده است «2».و در الدر المنثور است كه ابن جرير از محمد بن قيس و محمد بن كعب (رضى اللَّه عنهما) روايت كرده كه گفتند: وقتى دو لشگر به يكديگر نزديك شدند رسول خدا (ص) مشتى خاك برگرفت و آن را بطرف دشمن پاشيد و فرمود:" شاهت الوجوه- زشت باد صورتها" خاك در چشمان همه ايشان فرو رفت و اصحاب رسول خدا (ص) مشغول كشتار ايشان شدند، و شكست خوردنشان بخاطر همان خاكى بود كه رسول خدا (ص) بطرف آنان پاشيد، و در اين باره خداوند آيه" وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ ... سَمِيعٌ عَلِيمٌ" را نازل كرد «3».مؤلف: منظور از نزول آيه، نزول آن بعد از اين واقعه است، و آيه شريفه قصه را نقل مىكند، نه اينكه نزولش در آن موقع بوده باشد، و اين معنا در روايات مربوط به شان نزول آيات شايع است، ابن هشام هم در سيره خود گفته است كه رسول خدا (ص) خاك بطرف مشركين پاشيد، و سپس اصحاب خود را فرمود تا حمله كنند، و همين سبب شد كه مشركين شكست بخورند.و نيز در الدر المنثور است كه ابن ابى شيبه، احمد، عبد بن حميد، نسايى، ابن جرير، ابن المنذر، ابن ابى حاتم، ابو الشيخ، ابن مردويه، ابن منده و حاكم- وى روايت را صحيح دانسته- و بيهقى در كتاب دلايل همگى از ابن شهاب از عبد اللَّه بن ثعلبة بن صغير روايت كردهاند كه گفت: وقتى دو لشكر يكديگر را تلاقى كردند ابو جهل گفت:" بارالها هر كدام از(1) البرهان ج 2 ص 70(2) تفسير عياشى ج 2 ص 52 ش 32 و 33 و الدر المنثور ج 3 ص 175(3) الدر المنثور ج 3 ص 175
