ترجمه تفسیر المیزان جلد 9
لطفا منتظر باشید ...
صفحه‌ى 443مىداشتند باز هم جا نداشت كه چنين ترسى به خود راه دهند، چون دلهايشان به نور ايمان آرام و مطمئن مىبود.اين جواب- كه تنها جوابى است كه بيشتر مفسرين بر آن اعتماد كردهاند- هر چند بظاهرش جواب روبراهى است، الا اينكه وقتى مىتواند ماده اشكال را از بيخ بركند كه تعبير آيه،" يخاف المنافقون ان تنزل عليهم سورة" و يا نظير آن مىبود، كه در اين صورت صحيح بود بگوئيم خوف، با شك و ترديد مىسازد نه با يقين.و ليكن تعبير آيه شريفه" يخاف المنافقون" نيست، بلكه" يَحْذَرُ الْمُنافِقُونَ" است.مىفرمايد منافقين از نزول چنين سورهاى حذر داشتند نه ترس، و حذر حالتى است كه با احتراز و پرهيز آميخته است، و چنين حالتى صدق نمىكند مگر بر كسى كه دست به وسائلى زده باشد كه خود را از آنچه كه مىترسد حفظ كند، و از شرى كه احتمال مىدهد روى بياورد نگه بدارد.و اگر صرفا شك مىداشتند و اثرى از آن خطر احتمالى نديده بودند و دست به وسائلى كه حفظشان كند نزده بودند، ديگر پرهيز و احتراز در حقشان معنا نداشت، پس اينكه قرآن تعبير كرده به اينكه" منافقين در حذر و احتراز بودند" خود شاهد اين است كه منافقين مىترسيدند اين بار هم مثل دفعات قبلى كه آيات سوره بقره و غير آن نازل شد و رسوايشان كرد آيه ديگرى نازل شود و رسوايشان كند، و بهمين جهت تعبير كرد به" حذر" نه خوف و شك و ترديد، پس، جواب صحيح و بى اشكال همان جوابى است كه ما داديم.اما اشكال دوم كه با اينكه منافقين ايمان به خدا و قرآن نداشتند چطور مىترسيدند آيه و يا سورهاى در بارهشان نازل شود؟ بعضىها «1» از اين اشكال چنين جواب دادهاند كه كلمه" على" در جمله" أَنْ تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ" به معناى كلمه" فى- در" است هم چنان كه در آيه" وَ اتَّبَعُوا ما تَتْلُوا الشَّياطِينُ عَلى مُلْكِ سُلَيْمانَ" «2» على به معناى" فى" آمده، و معناى آيه اين است:" منافقين مىترسيدند كه در باره ايشان و در بيان حالشان سورهاى نازل شود و از منويات آنها خبر دهد".و اين جواب اگر جمله" تُنَبِّئُهُمْ بِما فِي قُلُوبِهِمْ" نبود جواب بى عيبى بود- چنانچه توضيحش خواهد آمد-.
