ترجمه تفسیر المیزان جلد 9
لطفا منتظر باشید ...
صفحه‌ى 46و نيز در باره كلمه" زحف" مىگويد: زحف به معناى نزديك شدن به آرامى و آهسته آهسته است، و" تزاحف" به معناى نزديك شدن دو چيز است به يكديگر، مثلا وقتى گفته مىشود:" زحف، يزحف، زحفا" و يا گفته مىشود:" ازحفت للقوم" معنايش اين است كه من براى اينكه با مردم بجنگم به ايشان نزديك شده و در برابرشان استوار ايستادم، ليث مىگويد:زحف عبارت است از جماعتى كه با هم يك دفعه به دشمن خود نزديك شوند، و جمع آن زحوف است «1»." توليت ادبار دشمنان" به معناى اين است كه دشمنان را در پشت سر خود قرار دهند، و معناى آيه اين است كه پشت به دشمن و رو به جهت هزيمت مكنيد. خطاب در اين آيه خطابى است عمومى و مختص به يك وقت و يك جنگ نيست، پس اينكه بعضى از مفسرين آن را مختص به جنگ بدر و حرمت فرار از آن جنگ گرفتهاند صحيح نيست، علاوه بر اينكه قبلا متوجه شديد كه اين آيات بعد از جنگ بدر نازل شده نه در آن روز، و اينكه اين آيات دنباله آيات صدر سوره است كه مىفرمود:" يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفالِ ..." البته براى اين حرف تتمهاى است كه بزودى- ان شاء اللَّه- در بحث روايتى از نظر خواننده خواهد گذشت." وَ مَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى فِئَةٍ ..."" تحرف" به معناى انحراف از خط وسط و ميل به" حرف" است كه به معناى طرف هر چيزى است، و در اينجا به اين معنا است كه مرد جنگى در ميدان جنگ از اين سو به آن سو شود تا بدين وسيله راهى براى غافلگير كردن حريف خود پيدا كند.و" تحيز" به معناى گرفتن" حيز" است كه به معناى مكان است، و كلمه" فئة" به معناى يك قطعه از جماعت مردم است و" تحيز بسوى فئه" به اين معنا است كه مرد جنگى از يك تاختن صرفنظر نموده و خود را به طرف عدهاى از قوم خود بكشاند تا به اتفاق ايشان بجنگد.كلمه" باء" از" بواء" به معناى رجوع به مكان و استقرار در آن است لذا راغب مىگويد: معناى اصلى كلمه" بواء" مساوى بودن اجزاء در مكان است به خلاف" نبوة" كه معنايش منافى بودن آن اجزاء است «2»، و بنا بر آنچه راغب گفته معناى آيه چنين مىشود:" برگشت به جاى خود در حالى كه غضب خدا را به همراه داشت".پس معناى دو آيه مورد بحث اين مىشود: اى كسانى كه ايمان آوردهايد وقتى كفار را
