صهبای حج نسخه متنی

در لغت آن گونه كه از صحاح، قاموس و... برمي‏آيد، هم زمان فعل و هم موضع و مكان آن را «ميقات»
مي‏گويند، چنانكه راغب پس از بيان معناي وقت و ميقات، به‏عنوان ظرف زمان و پس از ذكر چند آيه به صورت مثال، مي‏گويد: گاهي ميقات، به‏مكاني گفته مي‏شود كه ظرف چيزي قرار مي‏گيرد، نظير ميقات حج[1].

بحث از اينكه كلمه وقت و ساير مشتقات آن براي معناي جامع زمان و مكان وضع شده يا براي هر كدام جداگانه وضع شده، يا بالاصاله براي زمان و بالتبع براي مكان چنانكه از برخي لغويها برمي‏آيد، مانند فيّومي كه مي‏گويد: وقت براي مكان، استعاره آورده شد[2]. ابن‏اثير، اطلاق آن را بر مكان از باب اتّساع دانسته، آنگاه گفته است: اصل ميقات، مِوقات بود، واو قلب به‏ياء شد[3] يا در خصوص اصطلاح شرع براي هر دو وضع شده است؛ يا نزد متشرّعه، حقيقت خاص نسبت به مكان پيدا كرد، از حوصله اين نوشتار بيرون است. آنچه محور بحث حاضر را تشكيل مي‏دهد، تبيين ميقات به معناي ظرف مكان احرام حج يا عمره است. البته احرام عمره تمتّع و احرام حج تمتّع جز در زمان معين كه همان ماههاي حج(شوال، ذي‏القعده و ذي‏الحجة) باشد، صحيح نيست؛ زيرا تمتع(عمره و حج) در غير اين سه‏ماه واقع نمي‏شود، چنانكه حج قِران و اِفراد نيز در غيرسه‏ماهِ معهود واقع نخواهد شد، از اين رو براي احرام آنها محدوديّت زماني است برخلاف عمره مفرده كه در طول سال صحيح است و احرام آن در همه مدت‏سال جايز و درست است.

[1] ـ وقد يقال: الميقات للمكان الذي يُجْعَل وقتاً للشي‏ء كميقات الحج. (مفردات، ص566«وقت» ).

[2] ـ مصباح المنير، ص 667.

[3] ـ نهايه، ج 5، ص 212.