صهبای حج نسخه متنی

شايان ذكر است، در صدر روايت مذكور، امام باقر(عليه السلام) فرمود: سالي كه سيل مسجدالحرام را فراگرفت من نيز به همراه امام حسين(عليه السلام) در مكه بودم[1]. حضرت سيدالشهداء(عليه السلام) به مردمي كه نگران از بين رفتن مقام ابراهيم بودند، فرمود: مطمئن باشيد، هرگز سيل، مقام ابراهيم را نمي‏برد؛ چون خداوند آن را عَلَم و نشانه خود قرار داده است: «إنّ الله قد جعله عَلَماً لم يكن ليذهب به»[2].

آيت گاهي به معناي علامتِ تكويني، گاهي به معناي نشانه تشريعي در مقابل علامتِ تكويني و گاهي نيز در معناي اعم از تكوين و تشريع استعمال مي‏شود. بنابراين، منظور از آيت، تنها معجزه‏اي همچون ناقه صالح، شقّ‏القمر و مانند آن نيست، بلكه آيت به معناي علامت و نشانه‏اي است كه نمايانگر حق بوده و مردم را بدان متذكر و يادآور شود. چنانكه در آيه (أتبنون بكلّ ريعٍ اية تَعبثون)[3] و همچنين در آيه (ما ننسخ من اية أو نُنسها نأت بخير منها أو مثلها)[4] به معناي علامت و نشانه آمده است.

بنابراين، نمي‏توان گفت: بر اساس آيه شريفه (فيه ايات بيّنات)[5] همه آياتي كه درباره مكه آمده(و اين آيه ناظر به آنهاست) بايد معجزه و خلاف عادت و طبيعت باشد؛ بلكه هر چيزي كه انسان را به ياد حق متذكر كند، به آن آيت اطلاق مي‏شود. همان گونه كه بعضي از مفسران گفته‏اند: جمله (ومن دخله كان امناً) از باب تفصيل بعد از اجمال بوده و مصداق آيات بيّنات است و بدون آنكه خارق عادتي در ميان باشد يادآور حق بوده، از نشانه‏هاي الهي است.

[1] ـ اين نَقل از لحاظ سن مبارك امام باقر(عليه‏السلام) نياز به تحقيق تاريخي دارد.

[2] ـ كافي، ج 4، ص 223.

[3] ـ سوره شعراء، آيه 128.

[4] ـ سوره بقره، آيه 106.

[5] ـ سوره آل عمران، آيه 97.