صهبای حج نسخه متنی

بنابراين، مي‏توان يقين شهودي به معارف را هدف نهايي آفرينش انسان دانست، كه همواره به عبادت متكي است، اگرچه نحوه اعتماد آن بر عبادت در هر نشئه‏اي مناسب با همان نشئه است؛ يعني در دنيا به متن عبادتهاي تشريعي تكيه دارد و در آخرت به باطن آن كه ظاهر مي‏شود، متكي است. پس اگر لحظه‏اي عبادت نباشد آنچه مشهود است مستور مي‏گردد و آنكه شاهد است محجوب مي‏شود؛ زيرا تنها وسيله شهود سالك و ظهور غيب عبادت است: (واعبد ربّك حتي يأتيك اليقين)[1]، نه آنكه بعد از يقين، پرستش برطرف شود؛ زيرا زوال عبادتْ همان و زوال يقينْ همان؛ چون عصيان بدترين حجاب است.

از آيه شريفه (الله الّذي خلق سبع سموات ومن الأرض مثلهنّ يتنزّل الأمر بينهنّ لتعلموا أنّ الله علي كلّ شي‏ءٍ قدير وأنّ الله قد أحاط بكل شي‏ءٍ علماً)[2] برمي‏آيد كه هدفِ پيدايش جهان، يعني ظهور حق در آئينه خلق، آگاه شدن انسانِ سالك به علم و قدرت حق است و اين علم شهودي، عارف واصل را مظهرِ عليم و قدير مي‏كند كه با «بسم الله الرّحمن الرّحيم»، در صورت اذن خداي سبحان، همان كاري را كه در قيامت به صرف اراده مي‏كند در دنيا نيز انجام مي‏دهد؛ چنانكه هر چه را بخواهد بداند، مشاهده مي‏كند.

همين مطلب را مي‏توان از حديث قدسي معروف «كنت كنزاً مخفياً فأحببت أن أعرف فخلقت الخلق لكي أعرف»[3] استنباط كرد كه بر اساس آن، و نيز با توجه به اين نكته كه ظهور ذات، همان تجلّي حق در آئينه خلق است، فايده ظهور ذات كه كنز مخفي بود، آگاه شدن انسان سالك به غيب مطلق به اندازه وسع خود مي‏باشد. چنانچه در سَنَد اين حديث سخني باشد مضمون آن را آيه مذكور ضمانت مي‏كند؛ زيرا آيه يادشده هم علم را هدف آفرينش مي‏داند و هم قدرت را
و چون قدرت خداوند عين علم اوست قدرت انسان عارف نيز در همان علم وي تعبيه وي مي‏شود؛ زيرا عقل عملي و نظري در سالكان واصِلْ متحد است.

[1] ـ سوره حجر، آيه 99.

[2] ـ سوره طلاق، آيه 12.

[3] ـ بحار، ج 84، ص 199.