صهبای حج نسخه متنی

روزه پرهيز از مشتهيات است. تأثير آن در همدلي و همدردي و هماهنگي با مستمندان و يادآوري فشار گرسنگي و تشنگي بعد از مرگ، مشهود است. هم منافع طبّي و دنيايي آن و هم منافع معنوي آن در جهت تهذيب روح معلوم است. همچنين آگاهي از منافع زكات، كه انفاق و تعديل ثروت و رسيدگي به حال مستمندان و ضعيفان است و نيز ثمرات جهاد و مرزداري و دفاع در برابر تهاجم بيگانگان دشوار نيست، ليكن پي‏بردن به راز مناسك حج دشوار است و اسرار بسياري از آنها با عقل بشري قابل تبيين نيست. از اين‏رو تعبّد در حجّ بيش از ساير دستورات ديني است. چنانكه از رسول خداصلي الله عليه و آله و سلم نقل شده است كه به هنگام لبيك گفتن، به خدا عرض كرد: خدايا! من با رقيّت و عبوديّت محض لبيك مي‏گويم و مناسك حجّ را انجام مي‏دهم: «لبّيك بحجَّةٍ حقّاً تعبُّداً ورقّاً»[1].

بنابراين، مراسم و مناسك حج با بندگي محض و رقيّت صرف و عبوديّت تامّ هماهنگ‏تر است.

عبادت اگرچه به معنايي كه پيش از اين گفته شد، غايت آفرينش است، امّا خود بنفسه مقدّمه يقين، و يقين غايت آن است، چنانكه خداي سبحان مي‏فرمايد: (واعبد ربّك حتي يأتيك اليقين)[2].

مقصود از غايت در اينجا همان هدف والا و منفعت مطلوب است، نه حد و نهايت؛ زيرا حد و نهايتْ غايت حركت است، نه غايت آنچه(عبادتي) كه برتر و بزرگتر از حركت است و يقين مستفاد از عبادت، بي‏هيچ عُطلت و غفلتي، خودْ مبدأ عبادت است.

[1] ـ محجّةالبيضاء، ج 2، ص 197. در برخي متون، اين عبارت به «انس بن مالك» اِسناد داده شده است.

[2] ـ سوره حجر، آيه 99.