صهبای حج نسخه متنی

امام سجّاد(عليه السلام) فرمود:

راز بالاي كوه رحمت رفتن اين است كه انسان بداند خداوند نسبت به هر زن و مرد مسلمان رئوف و مهربان بوده و متولي هر زن و مرد مسلمان است. گرچه خداي سبحان نسبت به همگان ولايت تكويني دارد و او ولي همه است: (هنالك الوَلاية لله الحقِّ)[1] و گرچه رحمت عام خدا فراگير و شامل همه موجودات است: (رحمتي وسعت كلّ شي‏ء)[2] و (كتب ربّكم علي نفسه الرَّحمة)[3] ليكن رحمت خاص او ويژه پرهيزكاران است: (رحمتي وسعت كلّ شي‏ء فسأكتبها للّذين يتّقون)[4]. مستفاد از مجموع دو آيه اخير اين است كه خداوند بر خودش لازم كرده است كه رحمت خاص را به پرهيزكاران عطا كند.

صعود بر جبل‏الرحمة، بايد انسان را عارف به اين سرّ كند كه خداوند نسبت‏به مرد و زن «مؤمن» رحمت خاص و ولايت مخصوص دارد. نيل حج‏گزاران به چنين معرفتي در نحوه نگرش و ارتباط آنان با ساير افراد و جوامع تأثير خواهد گذارد.

4 ـ بخشي از سرزمين عرفات منطقه‏اي است به نام «نَمِرة» كه مسجدي به اين نام در آن واقع است. امام سجّاد(عليه السلام) در بيان راز اين محدوده فرمود: معناي حضور در «نمرة» اين است كه: «خدايا! من به چيزي امر نمي‏كنم، مگر اين كه قبلاً خود مؤتمِر باشم و از چيزي برحذر نمي‏دارم مگر اينكه خود قبلاً پرهيز كرده باشم».

توضيح اينكه، هر مسلماني مكلف به امر به معروف و نهي از منكر است. ظاهر اين حكم و بُعد فقهي‏اش آن است كه كسي كه عالم به حكم شرعي است بايد شخصي را كه عالماً عامداً آن حكم را رعايت نمي‏كند، از باب امر به معروف
ونهي از منكر راهنمايي كند. البته امر به معروف و نهي از منكر غير از تعليم و موعظه و ارشاد است، اگرچه ممكن است در بعضي موارد از مصاديق آنها باشد؛ زيرا امر به معرف و نهي از منكر، حتي اگر به نرمي بيان شود، جنبه ولايت و آمريَّت دارد.

[1] ـ سوره كهف، آيه 44.

[2] ـ سوره اعراف، آيه 156.

[3] ـ سوره انعام، آيه 54.

[4] ـ سوره اعراف، آيه 156.