صهبای حج نسخه متنی

كه در اين حالت اگرچه مستدل و دليل متحد مي‏شود امّا هر يك از آن دو از مدلول جدا مي‏گردد و معلوم است كه دليل اگر عين مدلول نباشد ممكن نيست كه بتواند بر آن كاملاً دلالت كند، بر خلاف موردي كه دليل عين مدلول باشد، چنانكه در اين دعاي رفيع همين نكته به چشم مي‏خورد؛ زيرا امام حسين(عليه السلام) به خدا بر خدا استدلال مي‏كند و او را از ذات آشكارش مي‏شناسد و حكم مي‏كند به اينكه ظهوري براي غيرخداي تعالي نيست تا آشكاركننده خداوند باشد.

خلاصه آنكه، اين دعا برهان صديقين را به حكماي متألّه اسلامي تعليم داد و عرفا را نيز به شهود تشويق كرد و متعبدان را هشدار داد و سالكان را بيدار كرد تا در وادي ايمنِ دوست قدم گذاشته و راهي را بپيمايند كه عين هدف است؛ زيرا از خدا به خدا رسيدن يعني از مقصد به مقصود نائل آمدن.

به وصال و شهود مزبور ديگران نيز همچون معصومين(عليهم السلام) مي‏توانند نايل شوند، گرچه هر كسي راهي ويژه براي نيل بدان دارد كه متفاوت از ديگران است؛ بعضي راهها بسيار وسيع و روشن، و برخي ديگر باريك است. پس راه و رابطه‏اي ويژه بين هر انسان با خداست كه غير خدا در آنْ راه ندارد. چنانكه اميرمؤمنان، علي(عليه‏السلام) به خداوند عرض مي‏كند: خدايا! اجازه ندادي بعضي از گناهان مرا حتي فرشتگان مأمور ثبت عقايد و افكار و اخلاق و اعمال، بفهمند و بنويسند: «والشاهد لما خفي عنهم وبرحمتك أخفيته وبفضلك سَترتَه»[1]. پس هر انسان با پروردگار جهان رابطه‏اي ويژه دارد كه بر ملائكه نيز پوشيده است.

شايان ذكر اينكه، در دعاهاي امام سجاد(عليه السلام) در سحرهاي ماه مبارك رمضان، مي‏توان نظير دعاي رفيع عرفات را مشاهده كرد. آن حضرت در آنجا مي‏فرمايد: به تو، تو را شناختم و تو خود مرا بر خويشتن رهنمون شدي:

[1] ـ مفاتيح الجنان، دعاي كميل.