صهبای حج نسخه متنی

فرمود: مراد از طعام در اين آيه، علمي است كه انسان آن را فرا مي‏گيرد: «علمه
الّذي يأخذه عمّن يأخذه»[1]. بنابراين، اگر طعام در اين آيه، دو مصداق داشت، يكي ظاهري و ديگري حقيقي و معنوي كه غذاي روح است، طعام در آيه محل بحث نيز مي‏تواند دو مصداق داشته باشد.

در غذاي مادي و طعام جسم، حيوانات نيز با انسان شريكند: (كُلُوا وارعوا أنعامكم)[2]، (متاعاً لكم ولأنعامكم)[3]، ليكن در طعام و غذاي معنوي، انسان وارسته با فرشتگان شريك و سهيم است. معرفت و توحيد حق، طعامي معنوي است كه علما و فرزانگان همسان فرشتگان از آن برخوردارند. از اين‏رو در كريمه (شهد الله أنّه لا إله إلاّ هو والملائكة وأولوا العلم)[4] از علما در كنار فرشتگان ياد شد.

بنابراين، اگر انسان كه در طعام بدن با موجودات پايينتر از خود همسان است به كمال علم و معرفت نايل شد، در شهود معارف الهي با فرشتگان هم‏گام است؛ همان‏گونه كه اگر در جنگ به فوز شهادت رسيد، هم‏پرواز فرشتگان خواهد بود. چنانكه ذيل آيه كريمه (جاعل الملائكة رسلاً أولي أجنحة مثني وثلاث ورباع... )[5]، روايت شده كه جعفربن ابيطالب(جعفر طيّار)[6] و عباس‏بن علي[7] (سلام‏الله‏عليهما) با فرشتگان هم‏پروازند[8].

بنابراين، آنكه دستش را در راه خدامي‏دهد، با (أولي أجنحةٍ مثني وثلاث) هم‏پرواز مي‏شود و كسي كه تلاش‏وكوشش مي‏كند تا عارف و عالم شود، با فرشتگان هم‏شهادت بر توحيد خداست.

[1] ـ كافي، ج1، ص49.

[2] ـ سوره طه، آيه 54.

[3] ـ سوره نازعات، آيه 33.

[4] ـ سوره آل عمران، آيه 18.

[5] ـ سوره فاطر، آيه 1.

[6] ـ بحار، ج 18، ص193 و ج21، ص53.

[7] ـ 2. بحار، ج 22، ص 274.

[8] ـ 3. تفسير كنزالدقائق، ج8، ص313ـ312.