الفصل الثانى - فى إعتبارات الماهيّة - فروغ حکمت نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

فروغ حکمت - نسخه متنی

مترجم و شارح: محسن دهقانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

الفصل الثانى - فى إعتبارات الماهيّة

متن

للماهيّة بالنسبة إلى ما يقارنها من الخصوصيّات اعتبارات ثلاث، وهى: أخذها بشرط شىء، وأخذها بشرط لا، وأخذها لا بشرط. والقسمة حاصرة.

أمّا الأوّل: فأن تؤخذ ماهيّة بما هى مقارنةً لما يلحق بها من الخصوصيّات، فتصدق على المجموع، كأخذ ماهيّة الإنسان بشرط كونها مع خصوصيّات زيد فتصدق عليه.

اعتبارات سه گانه ماهيّت

ترجمه

هر ماهيتى در مقايسه با خصوصياتى كه مقارن با آن است اعتبارات سه گانه اى دارد كه عبارت است از ملاحظه او بشرط شىء و بشرط لا و لابشرط. و تقسيم، در اين سه خلاصه مى شود.

اما اوّل: اينكه ماهيت، مقارن با خصوصياتى كه به آن ملحق مى شود، ملاحظه مى شود. در اين هنگام، آن (يعنى ماهيت بشرط شىء) بر مجموع (مصداق خود و ضمايمش) صدق خواهد كرد، مانند ماهيت انسان بشرط همراه بودن با خصوصيات زيد، كه بر زيد صادق خواهد بود.

شرح

قسم اول، ملاحظه ماهيت هست با انضمام به خصوصياتى كه به آن ملحق مى شود. در اين صورت او بر مصداق خاصى منطبق خواهد بود و از انطباق بر ساير مصاديق ابا خواهد داشت. ملاحظه ماهيت با انضمام خصوصياتش ماهيت بشرط شىء ناميده مى شود.

متن

وأمّا الثانى: فأن تؤخذ وحدها، وهذا على وجهين: أحدهما أن يقصر النظر فى ذاتها مع قطع النظر عمّا عداها، وهذا هو المراد من «بشرط لا» فى مباحث الماهيّة. والآخر أن تؤخذ وحدها بحيث لو قارنها أىُّ مقارن مفروض كان زائداً عليها غير داخل فيها، فتكون موضوعةً للمقارن المفروض غيرمحمولة عليه.

/ 337