نكته سوم اينكه تحقق بيش از يك جنس در يك مرتبه براى ماهيت نوعى واحد ، ممتنع است. و چنين است تحقق بيش از يك فصل در مرتبه واحد; براى ماهيت نوعى واحد. چون اين مستلزم آن است كه واحد بعينه كثير باشد. و اين محال است.
شرح
براى ماهيتى چون انسان بيش از يك جنس در مرتبه واحد نمى تواند وجود داشته باشد. مثلا جنس قريب او چيزى به جز حيوان نمى تواند باشد. اينطور نيست كه جنس قريب او هم حيوان باشد و هم چيز ديگر. بله، در مراتب مختلف مى تواند اجناس مختلف داشته باشد. مثلا حيوان «جنس قريب» و جسم «جنس متوسط» و جوهرٌ «جنس بعيد» او باشد.همانطور كه انسان نمى تواند در مرتبه واحد، فصول متعددى داشته باشد. فصل قريب انسان، ناطق است. به همين نسبت، تحقق فصل قريب ديگر مانند صاهل، در همين مرتبه، موجب مى شود كه انسان هم ناطق باشد هم صاهل، كه اين مستلزم آن است كه شىء واحد، كثير باشد، كه محال است. بله، فصول قريب و متوسط و بعيد براى انسان در مراتب مختلف متصور است. مانند اينكه انسان در عين آ نكه ناطق است حساس و متحركٌ بالاراده نيز باشد.
متن
ورابعاً أنّ الجنس والمادّة متحدان ذاتاً ومختلفان اعتباراً. فالمادّة إذا اخذت لا بشرط كانت جنساً، والجنس إذا اخذ بشرط لا كان مادّة، وكذلك الفصل والصورة متحدان ذاتاً ومختلفان اعتباراً، فالفصل بشرط لا صورةٌ، كما أن الصورة لا بشرط فصلٌ.
لطفا منتظر باشید ...
