چند روايت در مورد دروغ بستن به خداى تعالى‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 8

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 8

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

زنازادگانى امثال زياد بن ابيه و فرزند نامشروعش عبيد اللَّه زياد و حجاج بن يوسف و طاغيانى امثال آنان بر ايشان حكومت مى‏كردند، در حالى كه در اطراف تخت سلطنت‏شان علمايى بودند كه به امثال آيه" أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ" تمسك نموده و به نفوذ اوامر ايشان و وجوب اطاعتشان فتوا مى‏دادند، پس اين روايت ناظر به اين جهت است كه مصداق آيه مورد بحث تنها رفتار مردم جاهليت نبوده، بلكه رفتار مسلمين هم يكى از مصاديق آن است.

چند روايت در مورد دروغ بستن به خداى تعالى‏

در تفسير عياشى از ابى بصير نقل شده كه گفت: از ابى عبد اللَّه (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: اگر كسى بگويد خداوند امر به فحشاء مى‏كند دروغ به خدا نسبت داده، و اگر كسى بگويد خير و شر همه مستند به او است باز هم به خداوند دروغ نسبت داده «1».

و نيز در كتاب مزبور از مسعدة بن صدقه از ابى عبد اللَّه (ع) روايت شده كه فرمود: اگر كسى بگويد خداوند امر به كار بد و فحشاء مى‏كند به خداوند دروغ بسته، و اگر بگويد خير و شر عالم بدون مشيت او صورت مى‏گيرد خدا را از سلطنتش بيرون نموده، و اگر بگويد گناهان بدون قوت خدا ارتكاب مى‏شود باز به خدا دروغ بسته، و كسى كه به خدا دروغ ببندد خداوند او را داخل آتشش مى‏نمايد «2».

مؤلف: اينكه فرمود:" و كسى كه بگويد خير و شر عالم بدون مشيت او صورت مى‏گيرد ..." ناظر به قول مفوضه است كه مى‏گويند: بنده در كار خير و شر خود مستقل است.

هم چنان كه جمله" و اگر كسى بگويد خير و شر همه مستند به او است" كه در روايت قبلى بود ناظر است به قول جبرى مذهب‏ها كه مى‏گفتند: خير و شر و اطاعت و معصيت همه مستند به اراده خود خدا است، و اراده و مشيت عبد كوچكترين دخالتى در صدور آن ندارد، البته اين وقتى است كه ضمير" او" در آن روايت به خداى تعالى برگردد و اما اگر به خود صاحب عمل برگردد آن وقت مانند روايت دوم ناظر به قول مفوضه خواهد بود.

رواياتى در ذيل جمله:" وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ"

شيخ در تهذيب به سند خود از ابن مسكان نقل كرده كه گفت: از ابى عبد اللَّه (ع) سؤال كردم معناى آيه" وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ" چيست؟ فرمود: اين آيه راجع به قبله است «3».


(1) تفسير عياشى ج 2 ص 12

(2) تفسير عياشى ج 2 ص 11 ط تهران‏

(3) تهذيب الاحكام ج 2 ص 43 ط تهران‏

/ 504