معناى" اصر" در" وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ" - ترجمه تفسیر المیزان جلد 8
عظمت بوده، و عظماء در اين مقام هميشه از خود و اطرافيان خود دم مىزنند، و مىگويند:" ما چنين كرديم و ما چنان كرديم" به خلاف آخر كلام كه مقام، مقام اظهار عنايت خاصه نسبت به مخاطب و يا نسبت به خطاب است و در چنين مقامى بايد به صيغه افراد (قال) تعبير كرد، و لذا مىبينيم در آيات مورد بحث و در موارد ديگرى كه مناجات انبياء و اولياء (ع) نقل شده، آنجا كه دعاهاى نوح و ابراهيم (ع) آمده و آنجا كه دعاى موسى (ع) در شب طور بازگو شده و آنجا كه ادعيه ساير صالحين و استجابت دعاهايشان به ميان آمده همه جا لحن كلام آنان لحن متكلم وحده است، كه با مقام مناجات و اظهار كوچكى تناسب دارد، و هيچ جا از اين لحن عدول نشده است مگر براى فهماندن نكته زائدى.
و اما التفاتى كه در جمله" وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ" بكار رفته و با اينكه سياق كلام در اول آيه سياق متكلم وحده بوده و مىفرمود:" پس من به زودى مىنويسم رحمت خود را ..." در آخر فرموده:" و كسانى كه به آيات ما ايمان مىآورند"، ظاهرا نكتهاش اين باشد كه بخواهد اين آيه را با آيه بعدى كه خود يك نوع بيانى است براى جمله" و كسانى كه ..."
متصل سازد، زيرا آيه بعدى بطورى كه بعدا نيز اشاره خواهيم كرد به منزله جمله معترضهاى است كه از نتيجه بحث گريز مىزند و سياق آن از سياق آيه مورد بحث يعنى خطاب مشافهى ميان موسى و خداى تعالى خارج است، و از آن آيه به بعد به سياق اصلى كلام يعنى سياق تكلم با غير برگشت مىشود.
پس اينكه فرمود:" وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ" و نفرمود:" و الذين هم بآياتى يؤمنون" براى اين است كه به نحو لطيفى آيات بعدى را با آيات قبل از آيه مورد بحث متصل سازد و اين از عجائب سياقات قرآنى است- دقت بفرماييد كه جاى دقت است-.
" الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّيَّ الَّذِي يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِنْدَهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِيلِ ... كانَتْ عَلَيْهِمْ"معناى" اصر" در" وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ"
راغب در مفردات گفته است:" اصر" به معناى گره زدن و حبس كردن به قهر است، گفته مىشود:" أصرته فهو ماصور" يعنى زندانى كردم او را و او فعلا زندانى است، كلمه" ماصر و ماصر"- به فتح صاد و كسر آن- به معنى زندان كشتى است، در قرآن هم كه مىفرمايد:" وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ" معنايش اين است كه خداوند چيزهايى را كه مانع ايشان از خيرات و رسيدن به صواب مىشود از آنان بردارد، و در آنجا كه مىفرمايد:" وَ لا تَحْمِلْ عَلَيْنا إِصْراً" نيز به همين معنا است، گر چه بعضىها گفتهاند معنايش ثقل و سنگينى است، و ليكن
لطفا منتظر باشید ...
