معناى" اسباط" و اشاره به آيات و معجزاتى كه از موسى (ع) در سوره اعراف آمده است‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 8

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 8

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

به حق را كه در آيه مورد بحث است بر معناى حقيقيش حمل كنيم جز از پيغمبران و امامان ساخته نيست، و بحث از اين معنا را در تفسير آيه" قالَ إِنِّي جاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِماماً" «1» و آيه" فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ" «2» و همچنين در ذيل آياتى ديگر گذرانديم.

معناى" اسباط" و اشاره به آيات و معجزاتى كه از موسى (ع) در سوره اعراف آمده است‏

" وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً ..."

كلمه" سبط" در لغت به معناى پسر زاده و يا دختر زاده است، و جمع آن" اسباط" مى‏آيد، و ليكن در بنى اسرائيل به معناى قوم خاصى بوده، سبط در اصطلاح ايشان به منزله قبيله در نزد عرب است، از ابن حاجب نقل شده كه گفته است: كلمه" اسباطا" در اين آيه بدل از عدد است نه تميز عدد و گر نه اگر تميز مى‏بود مى‏بايستى اسباط بنى اسرائيل حد اقل سى و شش سبط و تيره مى‏بودند و حال آنكه نبودند، چون سبط در بنى اسرائيل دوازده تيره بود و بنا بر اين حد اقل جمع سبط سى و شش است، پس ناچار بايد بگوييم كلمه" اسباطا" بدل از عدد است، و تميز عدد حذف شده چون با بودن اسباطا احتياجى به ذكر آن نبوده، و تقدير كلام" و قطعناهم اثنتى عشرة فرقة اسباطا" است. البته كسانى ديگر هم گفته‏اند كه كلمه مذكور تميز است، و اشكال ابن حاجب هم وارد نيست زيرا اگر چه كلمه به صيغه جمع است ولى در اينجا به معناى مفرد آمده و معناى آن، جماعت و يا طايفه و يا نظير آن است.

" وَ أَوْحَيْنا إِلى‏ مُوسى‏ إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ ..."" انبجست" از" انبجاس" و به معناى انفجار است، و بعضى گفته‏اند به معناى بيرون شدن اندك اندك آب است، بخلاف انفجار كه به معناى بيرون شدن به كثرت و فراوانى است. و از ظاهر اينكه فرمود:" پس منفجر شد از آن دوازده چشمه و هر گروهى از مردم چشمه خود را شناختند" بدست مى‏آيد كه چشمه‏ها به عدد اسباط بنى اسرائيل يعنى دوازده بود، چون مى‏رساند كه هر چشمه مخصوص يك تيره بوده و اينكه اين اختصاص به خاطر مشاجره‏اى بوده كه با يكديگر داشته‏اند، و اين ظاهر تاييد مى‏كند رواياتى «3» را كه در باره داستان اين چشمه‏ها وارد شده. معناى بقيه آيه شريفه روشن است.

در آيات اين سوره خداى سبحان از معجزات موسى (ع) و آيات وى چند معجزه زير را بر شمرده:

1- اژدها

2- يد بيضاء

3- قحطى فرعونيان

4- نقص ثمرات ايشان

5- طوفان

6- ملخ‏هاى بالدار

7- ملخ‏هاى بى‏بال

8- قورباغه

9- خون شدن آب نيل

10- غرق شدن فرعونيان‏


(1) سوره بقره آيه 124

(2) سوره انعام آيه 125

(3) تفسير عياشى ج 2 ص 32 ح 91. و تفسير قرطبى ج 1 ص 421. و تفسير ابو الفتوح رازى ج 5 ص 309

/ 504