آيه:" فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ..." استجابت و تقييد دعاى موسى (ع) را مى‏رساند - ترجمه تفسیر المیزان جلد 8

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 8

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

بفرمايد:" فسأكتبها ...".

از آنچه گذشت به دست آمد كه سعه رحمت شانى نيست تا در جمله" وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ" رحمت را مقيد به مشيت تقديرى نموده و بگوييم: در اين جمله نيز چيزى نظير" من اشاء" در تقدير است، زيرا بطورى كه از ظاهر آيه بر مى‏آيد مراد از رحمت، رحمت عامه است كه بالفعل همه موجودات را فرا گرفته و لا بد خدا خواسته كه فرا گرفته، پس اينكه جمعى از مفسرين گفته‏اند در اين جمله نيز" ان شئت اگر بخواهيم" در تقدير است، صحيح نيست.

آيه:" فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ ..." استجابت و تقييد دعاى موسى (ع) را مى‏رساند

" فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ" اين جمله تفريع بر جمله" عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي ..." است، و معناى آن اين است كه لازمه وجوب اصابه عذاب به پاره‏اى از مردم و شمول رحمت بر تمامى موجودات اين است كه رحمت را بر آن بعض ديگر كه عبارتند از: پرهيزكاران و دهندگان زكات واجب كنم.

خداى سبحان مشمولين رحمت خود را به اوصاف عامى توصيف كرده و فرموده:" هر كس تقوى داشته باشد و زكات دهد و به آيات خدا ايمان آورد"، و نفرموده:" هر كس از شما چنين و چنان باشد" هم چنان كه مشمولين عذاب را هم بطور عموم ذكر كرد، و به قوم و قبيله موسى (ع) اختصاص نداد و فرمود:" هر كه را بخواهم" تا نتيجه اين بيان عام نيز عموميت داشته باشد.

و اين بيان عام نسبت به درخواست موسى (ع) يك نحوه تقييد است، براى اينكه موسى درخواست حسنه و رحمت را براى قوم خود با جمله" إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ" تعليل كرده، و در حقيقت خواسته است بگويد: پروردگارا از قوم من همه آن افرادى را كه بازگشت كرده‏اند بخاطر همان بازگشتشان مشمول رحمت و حسنه خود كن، و خداوند درخواست اين عموميت و وسعت را اجابت نكرد، بلكه آن را تقييد نمود و فرمود: من به زودى رحمت خود را براى آن افرادى كه هم بازگشت كردند و هم تقوا پيشه خود ساخته و هم به آيات من ايمان آوردند مى‏نويسم.

و اين تقييد كسر شان موسى (ع) نيست، زيرا راهنما و معلم انبياء (ع) خداى سبحان است، و اين خدا است كه به كليم خود روش درخواست كردن را مى‏آموزد، و دستور مى‏دهد كه درخواست خود را مقيد به پرهيز از محرمات و ايمان به آيات خدا و تسليم در برابر احكام نازل بر انبياء كند، و موسى چنين نكرده بود، او تنها مساله بازگشت را

/ 504