ترجمه تفسیر المیزان جلد 8

مى‏آيد كه قومش از شنيدن همان دو مطلب به مساله نبوت كه اصل سومى است، نيز منتقل شده‏اند، چون مى‏فرمايد: از شنيدن آن دو دعوت بلكه از شنيدن اولين دعوت او نسبت به رسالت وى تعجب كرده‏اند.

" قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَراكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ" كلمه" ملأ" به معناى اشراف و بزرگان قوم است، و اين طبقه از افراد اجتماع را از اين نظر ملأ گفته‏اند كه هيبت آنان دل‏ها، و زينت و جمال‏شان چشم‏ها را پر مى‏كند، و اگر با اين تاكيد شديد نسبت ضلالت به او داده‏اند، براى اين است كه اين طبقه هرگز توقع نداشتند كه يك نفر پيدا شود و بر بت‏پرستى آنان اعتراض نموده، صريحا پيشنهاد ترك خدايان‏شان را كند و از اين عمل انذارشان نمايد، لذا وقتى با چنين كسى مواجه شده‏اند تعجب نموده، او را با تاكيد هر چه تمامتر گمراه خوانده‏اند، اين هم كه گفته‏اند: ما به يقين تو را گمراه مى‏بينيم، مقصود از" ديدن" حكم كردن است، يعنى به نظر چنين مى‏رسد كه تو سخت گمراهى.

" قالَ يا قَوْمِ لَيْسَ بِي ضَلالَةٌ ..."

نوح (ع) در جواب آنان گمراهى را از خود نفى نموده و در جمله" وَ لكِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ" خود را پيغمبرى مبعوث از طرف خداى سبحان معرفى مى‏كند، و اگر خدا را به وصف" رَبِّ الْعالَمِينَ" ستوده، براى اين است كه نزاع بر سر ربوبيت بوده، آنان به غير از خدا براى هر شانى از شؤون عالم مانند آسمان و زمين و انسان و غير آن ارباب ديگرى داشتند، و آن جناب با ذكر اين وصف ربوبيت را منحصر به خداى تعالى نمود، و در اين جواب هيچ گونه تاكيدى به كار نبرد- تا بفهماند مطلب يعنى رسالت وى و گمراه نبودنش آن قدر روشن است كه هيچ احتياجى به قسم يا تاكيد ديگرى ندارد.

" أُبَلِّغُكُمْ رِسالاتِ رَبِّي وَ أَنْصَحُ لَكُمْ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ" در اين چند جمله اوصاف خود را مى‏شمارد، نخست مى‏فرمايد: من از آنجايى كه رسولى از ناحيه پروردگار هستم، به مقتضاى رسالتم پيام‏هايى را به شما مى‏رسانم، و رسالت و پيغام را به صيغه جمع ذكر كرد تا بفهماند كه او تنها مبعوث به توحيد و معاد نشده، بلكه احكام بسيار ديگرى نيز آورده، چون نوح (ع) از پيغمبران اولى العزم و صاحب كتاب و شريعت بوده است.

سپس مى‏فرمايد: من خيرخواه شمايم، و با شما نصيحت‏هايى دارم كه شما را به خداوند و اطاعت او نزديك و از استنكاف از پرستش او دور مى‏سازد. آن گاه مى‏فرمايد: و من چيزهايى مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد، و مقصودش از آن چيزها معارفى است كه خداوند از سنن‏