ترجمه تفسیر المیزان جلد 8

در ابتداى آن فرموده بود:" لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً" و بنا بر اين تقدير آيه مورد بحث نيز:" و لقد ارسلنا لوطا اذ قال لقومه" خواهد بود، اين آن چيزى است كه از ظاهر آيه استفاده مى‏شود، و ليكن معهود از اينگونه سياق‏هاى قرآنى اين است كه لفظ" اذكر به ياد آر" مقدر بوده و تقدير آيه:

" اذكر لوطا الذى ارسلناه اذ قال لقومه" مى‏باشد.

وحدت سياق اقتضا داشت كه هم چنان كه در داستان هود و صالح فرمود:" وَ إِلى‏ عادٍ أَخاهُمْ هُوداً" و" وَ إِلى‏ ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً" در اينجا نيز بفرمايد" و الى فلان اخاهم لوطا" و اگر در خصوص قوم لوط سياق را تغيير داده و بعد از ذكر داستان آن قوم مجددا به سياق قبلى برگشته و فرموده:" وَ إِلى‏ مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً" براى اين بوده كه لوط از پيروان شريعت ابراهيم (ع) بوده، به خلاف هود و صالح كه از پيروان شريعت نوح (ع) بودند، و در تفسير سوره" هود" خواهيم گفت كه لوط از بستگان ابراهيم (ع) بوده، و آن حضرت او را به سوى اهل سدوم و اقوام مجاور آنان فرستاد، تا آنان را كه مشرك و از بت‏پرستان بودند، به دين توحيد دعوت كند.

" أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ" مراد از" فاحشه" عمل لواط است، به دليل اينكه در آيه بعد مى‏فرمايد:" لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً".

" ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمِينَ"- يعنى هيچ يك از امم و اقوام روى زمين مرتكب چنين گناهى نشدند. و اين جمله، دلالت دارد بر اينكه تاريخ پيدايش اين عمل منتهى به همين قوم مى‏شود.

و ما در تفسير سوره هود، به تفصيل قصه لوط، متعرض خواهيم شد- ان شاء اللَّه تعالى-.

" إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ ..."

" اتيان الرجال" به قرينه كلمه" شهوة" و همچنين به قرينه" مِنْ دُونِ النِّساءِ" كنايه است از عمل نامشروع با مردان، و اين دو قرينه، علاوه بر اينكه" اتيان الرجال" را معنا مى‏كند، اين معنا را نيز مى‏رساند كه قوم لوط عمل زناشويى با زنان را ترك گفته و به مردان اكتفاء مى‏كردند، و اين عمل را از آنجايى كه تجاوز و انحراف از قانون فطرت است،" اسراف" ناميده و فرموده:" بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ".

جمله مورد بحث جمله‏اى است استفهامى و تقدير آن" ء انكم" است، از آنجايى كه عمل مزبور، فاحشه بى‏سابقه‏اى بوده از در تعجب و استبعاد مى‏پرسد:" آيا شما چنين كارى را مرتكب مى‏شويد؟".