ترجمه تفسیر المیزان جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
كس مقصودش از رؤيت خدا رؤيت به قلب باشد او مصيب است و به خطا نرفته و هر كس مقصودش از آن رؤيت به چشم باشد او دروغ گفته و به خداى تعالى و آيات او كفر ورزيده، براى اينكه خود رسول خدا (ص) فرمود: هر كس خدا را به خلق خدا تشبيه كند كافر شده است «1».پدرم نيز از پدرش از حسين بن على (ع) روايت كرده كه فرمود: شخصى از امير المؤمنين (ع) پرسيد: اى برادر رسول خدا آيا پروردگار خود را ديدهاى؟ حضرت فرمود: من هرگز عبادت نمىكنم پروردگارى را كه نديدهام و ليكن چشمها او را به مشاهده اعيان نمىبيند، بلكه دلها او را به حقيقت ايمان مىبيند.اى معاويه! چطور ممكن است مؤمن پروردگار خود را به مشاهده بصرى ببيند؟ و حال آنكه هر چيزى كه در چشم بگنجد و به رؤيت در آيد آن چيز بدون شك مخلوق است و مخلوق را هم ناچار خالقى مىبايد، پس هر كس چنين ادعايى بكند خدا را مخلوق و حادث دانسته، و هر كس او را به مخلوقات او تشبيه كند براى او شريكى اتخاذ نموده.واى بر چنين مردمى، مگر نشنيدهاند كلام خداى را كه فرموده:" لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ" «2»؟ و آن كلام ديگرش را كه خطاب به موسى نموده و فرموده:" لَنْ تَرانِي وَ لكِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ فَإِنِ اسْتَقَرَّ مَكانَهُ فَسَوْفَ تَرانِي فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَ خَرَّ مُوسى صَعِقاً"، تازه آن تجلى هم كه به كوه كرد و كوه را به آن صورت در آورد به اين نحو بود كه از نور بىپايان خود مقدارى را كه- در مثل- از سوراخ سوزن عبور كند ظاهر ساخت، و سرزمين طور را آن طور متلاشى و كوهها را منهدم ساخت و موسى از ترس افتاد و مرد، بلكه مرد و افتاد،" فَلَمَّا أَفاقَ" يعنى وقتى خداوند جان او را دوباره به كالبدش برگردانيد:" قالَ سُبْحانَكَ تُبْتُ إِلَيْكَ" توبه كردم از اينكه به زبان بياورم گفتار كسانى را كه خيال مىكنند تو به چشم در مىآيى، من به معرفتى كه به تو داشتم و مىدانستم كه تو به چشمها در نمىآيى بازگشت نموده" وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُؤْمِنِينَ" و من اولين كس هستم كه ايمان آوردهام به اينكه تو مىبينى و ديده نمىشوى و اينكه تو در منظر اعلى و مسلط بر همه عالمى.و در كتاب توحيد به سند خود از على بن ابى طالب (صلوات اللَّه عليه) روايت كرده كه در ضمن حديثى فرمود: موسى (ع) در ضمن حمد و ثنائى كه بر زبان جارى
