ترجمه تفسیر المیزان جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
است، و جمله" فسأكتبها" به هيچ وجه مربوط به اين دعا نيست، بلكه استجابت دعاى دوم او است، كه از خداوند حسنه دنيا و آخرت خواسته است.مؤيد اينكه خداوند دعاى اول موسى را نيز مستجاب كرده و از گناه قومش كه گفتند:" أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً" در گذشته اين است كه در جاى ديگر داستان مىفرمايد:" ثُمَّ بَعَثْناكُمْ مِنْ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ" «1» زيرا به نظر خيلى بعيد مىرسد كه خداوند ايشان را دوباره زنده كرده باشد در حالى كه آن گناهانشان را كه بخاطر آن هلاكشان كرده بود نيامرزيده باشد.و به هر حال معناى جملات آن آيه اين است كه:" فسأكتبها" يعنى به زودى رحمت خود را نصيب و واجب مىكنم (و اگر تعبير به كتابت كرده براى اين بوده كه حتمى بودن آن را بهتر برساند، چون كتابت ثبوت و وجوب بيشترى را افاده مىكند)." لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ" براى كسانى كه از گناهان و ترك واجبات دورى مىكنند،" وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ" و زكات مىدهند.زكات به معنى حق مالى و يا مطلق انفاق در راه خدا است، و براى اين زكاتش گفتهاند كه باعث زيادى مال و اصلاح مفاسد اجتماع و تكميل نواقص آن مىشود، و چه بسا اشخاصى كه گفتهاند: منظور از دادن زكات پاك كردن دل و اصلاح اخلاق است، و ليكن اين حرف قابل اعتنا نيست." وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ" ايمان آوردن به آيات به معناى تسليم در برابر هر آيه و نشانهاى است كه از ناحيه خداوند رسيده باشد، چه اينكه آن نشانه معجزه باشد، مانند معجزات موسى و عيسى و رسول خدا (ص) و چه اينكه احكام آسمانى باشد، مانند شرايع دين موسى و دستورات ساير انبياء (ع) و چه خود انبياء باشند، و يا علامتى از علامات نبوت پيغمبرى باشد، مانند علائمى كه خداوند در كتاب تورات موسى و انجيل عيسى براى محمد (ص) ذكر كرده، همه اينها آيات خداوند هستند كه بر هر كس واجب است در برابر آن تسليم شود و آن را تكذيب نكند.اين بود معناى آيه، و در اين آيه التفات بكار رفته يعنى سياق كلام از تكلم مع الغير (ما) به غيبت (قال) تغيير يافته است، زيرا در اول فرموده:" موسى از قوم خود هفتاد نفر براى ميقات ما برگزيد" آن گاه در آخر فرموده:" خدا گفت عذاب خود را به هر كس بخواهم مىرسانم" و گويا اين تغيير لحن براى اين بوده كه زمينه و مقام گفتار در اول كلام مقام اظهار