ترجمه تفسیر المیزان جلد 8
لطفا منتظر باشید ...
نمىشناخت.و نيز مىگويد: رسول خدا (ص) فرموده: هر فرزندى بر طبق فطرت به دنيا مىآيد و مقصود از فطرت معرفت خدا است و اينكه او خالق و آفريدگار وى است، در قرآن هم فرموده:" وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ اگر از ايشان بپرسى چه كسى آسمان و زمين را آفريده هر آينه خواهند گفت خدا" «1».مؤلف: وسط اين حديث را به عين همين الفاظ عياشى در تفسير خود از زراره نقل كرده، و اين روايت به خوبى بيان سابق ما را در باره اشهاد و خطابى كه در آيه مورد بحث بود گواهى مىكند، بخلاف گفتههاى منكرين عالم ذر كه گفته بودند مقصود از اين آيه معرفت به آيات داله بر ربوبيت خداى تعالى براى جميع خلائق است، چون روايت بالا مخالف با گفتههاى ايشان است «2».صاحب معانى الاخبار هم اين روايت را به همين سند و به عين همين الفاظ از زراره از ابى جعفر (ع) نقل كرده، در نقل وى به جاى عبارت:" خود را به ايشان شناسانيد و نشان داد" عبارت:" خود را به ايشان شناسانيد و صنع خود را نشانشان داد" آمده، و بعيد نيست اين تغيير عمدى بوده و راوى چون ديده كه از عبارت" خود را به ايشان نشان داد" بوى تجسم و جسمانى بودن خدا مىآيد، لذا روايت را نقل به معنا كرده، غافل از اينكه اين تغيير عبارت، هم لفظ روايت را خراب مىكند و هم معناى آن را، و خوانندگان محترم ملاحظه كردند كه همين روايت در كافى و تفسير عياشى به عبارت" و خود را به ايشان نشان داد" نقل شده بود «3».و در حديث ابن مسكان از امام صادق (ع) كه قبلا نقل شد نيز وارد شده بود كه گفت پرسيدم" آيا اين معنا بطور معاينه بوده؟ فرمود آرى" و در آنجا هم گفتيم كه اين كلام ربطى به جسمانى بودن خدا ندارد.و در محاسن از حسن بن فضال از ابن بكير از زراره روايت شده كه گفت: از امام صادق (ع) معناى آيه" وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ" را پرسيدم، فرمود: از آن خاطرات معرفت در دلها بجاى ماند و ليكن ساير خصوصيات موقف از يادها برفت، و روزى خواهد آمد
