ارزش علم و دانش
(علامه كيست ؟)

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ

عصر رسول خدا(ص ) بود، روزى آن حضرت وارد مسجد شد ناگاه ديد گروهى در اطراف شخصى حلقه زده اند و به
گفتار او گوش فرا داده اند، پيامبر (ص )، از آنها پرسيد: اين شخصيت كيست ؟

شخصى گفت : اين شخص ، (علامه ) است.

پيامبر (ص ) فرمود: علامه يعنى چه ؟

گفتند: علامه كسى است كه از همه بيشتر به نسبتها عرب و رخدادهاى بين انسانها، آگاهى دارد، و حوادث
دوران جاهليت و اشعار مردم آن عصر را مى داند.

پيامبر (ص ) فرمود:

اين گونه علم ، نه براى آن كسى كه آن را نمى داند زيانبخش است و نه براى آنكه آن را
مى داند سودمند است ، سپس ‍ فرمود:

انما العلم ثلاثة : آيه محكمة ، او فريضة عادلة اوسنة قائمة و ما خلاهن فهو فضل .

يعنى

علم سودمند و علم شرع بر سه گونه است .

1- اصول عقائد(كه براهين آيات روشن قران ، بيانگر است .)

2- علم اخلاق (كه مركب از لشگر عقل و جهل است ، و بر انسان واجب است لشگر عقل را بپذيرد و از لشگر جهل ،
عدول و دورى كند).

3- احكام شريعت و مسائل حلال و حرام ، و غير از اين سه علم ، زيادى است . (14)

(توضيح اينكه : علوم اصلى كه بر همه مسلمانان ، آموختن آن لازم است و در رابطه با دين و معاد، سودمند
است ، همان سه علم مذكور است ، اما بقيه علوم اگر زيانبار باشند(مثل علم سحر و شعبده و طلسمات )، زيادى
است ، و اگر مفيد باشند مانند علم طب و كشاورزى و...، برگشتش به همان علوم سه گانه است .

و يا اينكه منظور از واژه ( فضل )در حديث فوق ، يكنوع استحباب باشد، ولى آموختن آن سه علم ، واجب
است ، و كسى كه از آن سه علم بهده ندارد، علمهاى ديگر براى او بى فايده است ).