معنى مشيت وارده
بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ(يونس بن عبدالرحمان ، از شاگردان حضرت رضا(ع ) بود، و در آن عصر بحث و بررسى درباره سرنوشت و اراده و
مشيت و...، در ميان دانشمندان رواج داشت ، معماى اين امور براى يونس ، حل نشده بود، يونس مى خواست
اين معما با بيان شيواى امام رضا(ع ) حل و روشن گردد، به محضر آن حضرت آمد و درباره امور پيش گفته ، سخن
به ميان آورد و توضيح خواست ) امام رضا(ع ) به او چنين فرمود:اى يونس ! عقيده (قدربه ) (47) را نپذير، زيرا عقيده آنها نه با گفتار اهل بهشت تطبيق مى كند، و نا
با گفتار دورخيان ، و نا با گفتار شيطان ، مطابقت دارد، زيرا (طبق آيه 43 سوره اعراف ) بهشتيان در بهشت
گويند:الحمد لله الذى هدانا لهذا و ماكنا لنهتدى لولا ان هدانا الله (سپاس ، مخصوص خداوندى است كه ما را به اين (همه نعمتها) رهنمون شد، و اگر او ما را هدايت نكرده بود
ما(به اينها) راه نمى يافتيم ).دوزخيان (طبق آيه 106 مؤ منون ) در دوزخ مى گويند:(ربنا غلبت علينا شقوتنا و كنا قوما ضالين )(پروردگارا شقاوت ما بر ما چيره شد، و ما قوم گمراهى بوديم ).و ابليس (طبق آيه 39 حجر) گفت :(رب بما اغويتنى )(پروردگارا، به خاطر اينكه مرا گمراه ساختى )(بنابراين اين هر سه گروه ، نيكى و بدى را به خدا نسبت مى دهند، ولى قدريه به خودشان بر مى گردانند.)يونس :سوگند به خدا، من گفتار آنها (قدريه ) را قبول ندارم ، بلكه عقيده ام اين است كه : (چيزى پديد
نيايد مگر آنچه را خدا بخواهد و اراده و مقدر و حكم نمايد.)امام رضا: اى يونس ! اين گونه نيست ... (بلكه خواست خدا اين است كه انسان نيز در كارهايش مختار باشد) آيا
مى دانى (مشيت ) (خواست خدا) يعنى چه ؟يونس : (نه ).امام رضا: خواست خدا، ياد نخستين (لوح محفوظ) است ، آيا مى دانى (اراده ) چيست ؟يونس : (نه ).امام رضا: اراده ، تصميم بر آنچه مى خواهد، مى باشد آيا مى دانى (قدر) يعنى چه ؟يونس : (نه ).امام رضا: (قدر)، همان اندازه گيرى و مرزبندى است ، مانند مدت عمر زندگى ، و هنگام مرگ ، سپس فرمود:منظور از حكم (قضاء) محكم ساختن و عينيت بخشيدن است .يونس (كه از بيانات روشن امام رضا(ع ) قانع و خشنود و شيفته آن حضرت شده بود) اجازه طلبيد كه سر مقدس
امام را ببوسد، و در اين حال عرض كرد:فتحت لى شيئا كنت عنه فى غفله (گره مطلب مشكل را بروى من گشودى كه من از آن ناآگاه بودم )(48)